Fi sforz biex tindirizza l-evażjoni tat-taxxa korporattiva, l-Unjoni Ewropea (UE) inforzat regoli ġodda.
Kumpaniji bi dħul li jaqbeż is-€750 miljun li joperaw fi kwalunkwe mis-27 stat membru tal-UE, iridu jaderixxu ma’ rata minima ta’ taxxa korporattiva ta’ 15%.
Filwaqt li ħafna mill-pajjiżi tal-UE inkorporaw ir-regoli l-ġodda fil-liġi, Malta fost pajjiżi oħra se ddewwem l-implimentazzjoni peress li għandha inqas minn tnax-il kumpaniji multinazzjonali affettwati li joperaw fi ħdan il-fruntieri tagħha.
Din il-liġi daħlet fis-seħħ fil-bidu tas-sena 2024, u hija parti minn reviżjoni globali tas-sistema tat-taxxa miftiehma minn 140 Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u Żvilupp Ekonomiku (OECD) fl-2021.
L-Estonja, il-Latvja, il-Litwanja, u lis-Slovakkja huma erba’ pajjiżi oħra li wkoll se jdewmu l-implimentazzjoni minħabba l-istess raġuni.
Il-ftehim tal-OECD jinkludi żewġ pilastri. L-ewwel jiżgura li l-kumpaniji jħallsu t-taxxi fejn iwettqu n-negozju, filwaqt li t-tieni jistabbilixxi rata ta’ taxxa minima globali ta’ 15%.
Notevolment, is-sistema għandha mekkaniżmu ‘interlocking’, li jippermetti lill-pajjiżi jimponu "taxxa addizzjonali" jekk nazzjon wieħed jonqos milli jintaxxa kumpanija multinazzjonali bir-rata minima.
Minkejja r-rata ta' taxxa minima l-ġdida ta' 15%, xi stati jistgħu jisfruttaw billi joffru krediti tat-taxxa u tnaqqis, u jnaqqsu r-rati effettivi. Din il-prattika hija evidenti f'pajjiżi bħall-Istati Uniti, l-Irlanda, l-Isvizzera, u l-Gżejjer Cayman.
L-Istati xorta jistgħu joffru krediti tat-taxxa u tnaqqis, li jnaqqsu r-rati tat-taxxa effettivi taħt il-15%.
Barra minn hekk, hemm modi kif jippermettu wħud jaħarbu l-liġi. Kumpaniji jistgħu jeskludu porzjonijiet tal-profitti fl-ewwel sena, li jistgħu jiswew lill-UE €26 biljun fl-implimentazzjoni inizjali, skont l-Osservatorju tat-Taxxa tal-UE.
Filwaqt li s-sistema tal-OECD tinċentiva l-allinjament globali, l-isfidi jinkludu pajjiżi li joffru inċentivi attraenti, li jwasslu għal tħassib dwar l-effettività tar-rata ta’ 15 %.
Madankollu, il-kritiċi jargumentaw li r-rata ta' 15% m'għandhiex ambizzjoni, u potenzjalment twassal għal tellieqa għall-minimu aktar milli tindirizza r-ridistribuzzjoni tad-dħul mit-taxxa.
Filwaqt li l-Istati Uniti u ċ-Ċina għad iridu jgħaddu l-leġiżlazzjoni meħtieġa, is-sistema unika mfassla mill-OECD tħeġġeġ lin-nazzjonijiet globali biex jimxu flimkien.
.png)
