‘Interconnector ieħor qabel l-2030 u wara naħsbu għall-offshore windfarms’ – Ryan Callus jispjega mal-ILLUM

Nhar il-Ħamis li għadda, il-Partit Nazzjonalisa nieda l-viżjoni tiegħu, kemm fl-immedjat u anke fit-tul, għas-settur tal-enerġija u fost l-aktar proposti interessanti kien hemm dik dwar l-offshore wind turbines (li issa l-Gvern ukoll qal li qed jaħdem fuqha) jiġifieri turbini tar-riħ fuq baħar fond.

Dwar dan, il-gazzetta ILLUM tkellmet mal-Kelliem tal-Oppożizzjoni, responsabbli mis-settur tal-enerġija, Ryan Callus. Bdiet tistaqsih kemm l-Oppożizzjoni hi ċerta li proġett simili jista’ jsir u huwa vijabbli għal Malta.

Callus fakkar li din hija biss waħda minn sensiela ta’ proposti li qed iressaq ‘il quddiem il-PN. 

“Din diġà ġiet implimentata f’pajjiżi viċini, bħall-Portugall u l-Iskozja, filwaqt li Spanja wkoll ħabbret li se tagħmel proġett simili,” insista Callus. 

Kompla jispjega kif għal Malta, din it-teknoloġija tagħmel iktar sens għax l-ispazju fuq l-art huwa limitat.

“Ma hemmx dubju li proġett ta’ dan it-tip huwa vijabbli fis-snin li ġejjin, aktar u aktar hekk kif din it-teknoloġija ssir komuni u torħos fil-prezz. Madanakolu, il-pjan għaliha ma jfissirx mill-lum għall-għada u għalhekk il-PN qiegħed jaħseb fit-tul,” insista. 

Imma l-PN iddiskuta din il-proposta ma’ esperti?

Faċli twiegħed proposta bħal din iżda l-ILLUM tistaqsi lil Callus jekk ġietx diskussa ma’ esperti jew inkella kumpaniji li ħadmu fuq proġetti simili.

“Din l-istrateġija ġiet mibnija f’konsultazzjoni u ħidma ma’ numru ta’ esperti f’suġġetti varji, fosthom tal-interconnector, l-enerġija mir-riħ, it-trasformazzjoni għall-karozzi tal-elettriku. L-istrategija hija waħda konkreta, bi proposti konkreti u fattibbli,” saħaq Callus.

U jekk tkun irrifjutata kif ġara bil-proġett tas-Sikka l-Bajda?

Il-gazzetta ILLUM tfakkar ukoll lil Callus li fl-2015, dak iż-żmien il-MEPA, kienet irrifjutat applikazzjoni li saret minn Gvern Nazzjonalista għal windfarm fis-Sikka l-Bajda, fosthom anke minħabba l-effetti fuq il-passa tal-għasar. Din id-darba għaliex hija differenti?

Callus ifakkar li t-teknoloġija żviluppat ħafna, bl-aktar avvanz importanti huwa li t-turbini ma jkunux ankrati mal-qiegħ. Għalhekk wieħed jista’ joħroġ ħafna aktar ‘il barra. 

“Il-proġett tal-2010 fuq is-Sikka l-Bajda kien madwar 4.5km ‘il barra, meta b’din it-teknoloġija nistgħu noħorġu ‘l barra madwar 10 jew 20km, fejn l-impatt viżiv jonqos sostanzjalment. Il-fatt li mhemmx bżonn li wiehed jinstalla f’qiegħ il-bahar, tfisser ukoll impatt ambjentali inqas,” insista Callus.

Ryan Callus

Kemm jieħu żmien biex ikun implimentat proġett bħal dan?

Il-gazzetta staqsietu wkoll jekk il-PN jafx kemm irid żmien biex jimplimenta proġett bħal dan. Callus spjega kif il-viżjoni tal-PN tieħu lill-pajjiż biex jibda jilħaq il-miri tal-2030 u l-2050.

Insista li l-proposta dwar it-tieni interconnector tista’ tidħol fis-seħħ qabel l-2030 anke biex il-pajjiż jilħaq għad-domanda li se tiżdied minħabba t-trasformazzjoni lejn sistemi li jaħdmu bl-elettriku u li llum jaħdmu fuq il-fjuwil, fosthom il-karozzi.

“L-introduzzjoni tal-offshore windfarm għandha tidħol fis-seħħ fit-tieni perjodu bejn l-2030 u l-2050 tal-miri li għandu pajjiżna,” saħaq Callus.

Fuq kollox kemm se jonqsu l-kontijiet tad-dawl bi proġett bħal dan?

Il-Kelliem tal-Oppożizzjoni wieġeb ukoll dwar kemm jistgħu effettivament jonqsu l-kontijiet bi proġett bħal dan. 

Callus saħaq li bħala gżira, Malta ma għandha qatt tiddependi fuq sors wieħed tal-enerġija u għalhekk li l-offshore windfarm jikkumplimenta l-interconnector preżenti, it-tieni interconnector propost, it-turbini tal-gass u l-pannelli tax-xemx.

“Il-kapacità ta’ windfarm tiddependi minn numru ta’ kwistjonijiet, fosthom id-domanda li jkollu bżonn pajjiżna. Li hu zgur, li huwa mistenni li fis-snin li ġejjin, din it-teknologija toffri enerġija bi prezzijiet li jħabbtuha mas-sorsi tradizzjonali li għandna bhalissa,” saħaq Callus,

Dwar it-traħħis fil-kontijiet, wieġeb biss li l-PN ippropona mill-inqas tliet miżuri kif jistgħu jorħsu l-kontijiet anke fl-immedjat.

L-Iskozja tippjana li tiġġenera biżżejjed enerġija mill-offshore windfarms għal aktar minn tmien miljun dar

Il-gazzetta ILLUM tat ħarsa lejn dak li sar u qed issir f’din l-industrija fl-Iskozja, liema pajjiżi huwa l-ewlieni fid-dinja f’dan is-settur.

Skont informazzjoni ppubblikata mill-Gvern Skoċċiż, dawn it-turbini tar-riħ fuq baħar fond għandhom il-potenzjal li jiġġeneraw biżżejjed enerġija għal aktar minn tmien miljun dar sal-aħħar tal-2030, jew inkella biżżejjed enerġija għal kull dar fir-Renju Unit. Fil-fatt it-tir tal-Iskozja huwa li fi żmien għaxar snin tkun qed tiġġenera xejn inqas minn 11-il gigawatts (GW) ta’ enerġija minn dan is-settur.

Mhux ta’ b’xejn li l-Prim Ministru Ingliż Boris Johnson saħansitra kkumpara lill-Iskozja mal-Arabja Sawdija, tal-aħħar magħrufa għaż-żejt u l-oħra għar-riżorsa tar-riħ.

L-akbar offshore windfarm fl-Iskozja u r-raba’ l-akbar fid-dinja, nfetaħ fl-2019. Dak magħruf bħala The Beatrice Offshore Wind Farm jinsab madwar 13-il kilometru ‘l barra mill-kosta ta’ Wick u jiġġenera biżżejjed enerġija biex tipprovdi l-elettriku neċessarju lil 450,000 dar.

Dan il-proġett sewa aktar minn €3 biljun u jinvolvi 84 turbina. Il-kostruzzjoni ta’ dan il-windfarm beda f’Mejju 2016. 

Iżda dan huwa biss wieħed mill-offshore windfarms fl-Iskozja. Fl-2017 infetaħ l-ewwel wieħed u għall-ewwel darba t-turbini ma ntrabtux mal-qiegħ iżda jiflowtjaw fuq il-baħar, minkejja li kull waħda minnhom hija saħansitra ogħla mill-Big Ben u dan jekk wieħed jeskludi dak li hemm taħt il-baħar u ma jidhirx.

Kull turbina tiżen madwar 11,500 tunnellata u jinsabu 15-il kilometru ‘l barra mill-eqreb kosta. Kull fergħa mill-iskrun hija twila 75 metru. Anke jekk l-impatt viżiv huwa minimu u t-tir tagħhom huwa li wara kollox inaqqsu l-emmissjonijiet, diversi għaqdiet pprotestaw minħabba l-impatt negattiv li dawn jista’ jkollhom fuq il-passa ta’ għasafar.

Fil-każ ta’ dan il-windfarms, it-turbini jiġġeneraw biżżejjed enerġija għal 20,000 dar.

Bħalissa qed jinbena windfarm ieħor (Seagreen Wind Farm) li se jkun akbar minn dak inawgurat fl-2019. Dan waħdu se jkun kapaċi jipprovdi enerġija lil 1.3 miljun dar.

Il-prezzijiet tal-enerġija ġġenerati minn dawn l-offshore windfarms huma baxxi ħafna, tant li skont analiżi ta’ Carbon Brief (sit li l-għan tiegħu huwa li jqajjem kuxjenza dwar l-isfida tat-tibdil fil-klima) sal-2023 dawn se jkunu rħas mill-enerġija ġġenerata mill-powerstations tal-gass eżistenti. 

Skont informazzjoni ppubblikata mill-Gvern Skoċċiż, fl-2019, l-Iskozja ġġenerat biżżejjed enerġija minn sorsi rinovabbli biex tilħaq l-ekwivalenti ta’ 90.1% tal-konsum totali tal-elettriku. Dan meta sal-2009, 27.2% biss tal-enerġija ġġenerata fl-Iskozja kienet ġejja minn enerġija rinovabbli.