‘Huwa ċar li kull telf ta’ vot huwa raġuni għal riflessjoni serja’

Thomas Bajada hu żagħżugħ professjonist Għawdxi ta’ 29 sena mix-Xlendi, li rebaħ l-elezzjonijiet Ewropej flimkien ma’ Daniel Attard u Alex Agius Saliba. Il-ġurnalista Marianna Calleja tpoġġi mal-iżgħar MEP Malti

Wieħed mill-iżgħar MEPs li qatt kellha Malta. Kif qed tħossok?

Inħossni tassew onorat u emozzjonat li sibt l-appoġġ tal-poplu Malti u Għawdxi. Din hija responsabbiltà kbira li qed nieħu b’serjetà u determinazzjoni. Minkejja li kienet kampanja qasira, nemmen li smajt lil kull min kellimni. Inħoss li l-pożizzjoni tiegħi tista’ tkun mudell għal żgħażagħ oħra biex ikollhom il-kuraġġ jidħlu fil-politika u jsemmgħu leħinhom. L-elezzjoni tiegħi tirrifletti wkoll bidla pożittiva fil-mod kif in-nies jaraw ir-rwol taż-żgħażagħ fil-politika. Għalhekk, inħossni mhux biss onorat imma wkoll entużjast biex nagħmel l-almu tiegħi kollu biex nirrappreżenta l-aħjar interessi ta’ Malta u Għawdex.

Xi twieġeb għall-kritika kontinwa li ż-żgħażagħ jirċievu? Primarjament hemm tnejn. Jew li ma jridux jafu bil-politika, jew inkella li m’għandhomx esperjenza. Xi twieġeb għal dan?

Iż-żgħażagħ huma spiss ġeneralizzati u sterjotipati b’mod inġust. Meta jiġu affaċċjati bl-attakk li mhumiex interessati fil-politika, nemmen li din hija riflessjoni fuq kif il-politika ġiet tradizzjonalment imqiegħda quddiemhom. Il-verità hi li ħafna żgħażagħ għandhom interess qawwi fi kwistjonijiet soċjali, ambjentali, u ekonomiċi, iżda forsi jħossuha diffiċli biex jidħlu fil-qafas formali tal-politika jew inkella li jressqu l-opinjonijiet tagħhom. Din hija sfida li nistgħu nindirizzaw billi noħolqu opportunitajiet aktar inklussivi u aċċessibbli għalihom, anke fil-qalba tal-Partit Laburista.

Fir-rigward tal-esperjenza, huwa minnu li ż-żgħażagħ jista’ jkollhom inqas snin ta’ esperjenza minn politiċi aktar anzjani, iżda dan ma jfissirx li m’għandhomx kontribuzzjonijiet validi u ta’ valur x’joffru. Fil-fatt, rajna l-elettorat jafda fl-enerġija, l-ideat friski, u l-perspettivi innovattivi li jġibu magħhom ħafna żgħażagħ u li huma essenzjali għall-progress ta’ dan il-pajjiż. Barra minn hekk, l-esperjenza tiġi b’ħidma u dedikazzjoni. Kull politiku jibda l-karriera tiegħu mingħajr esperjenza, imma bl-umiltà, il-kompassjoni u l-impenn, jista’ jikseb ħafna.

Minkejja li wiċċ ġdid minn gżira ċkejkna, in-nies donnhom mal-ewwel tawk l-attenzjoni. X’taħseb li kienet dik il-ħaġa, mill-kampanja tiegħek, li laqathom?

Nemmen li l-attenzjoni u l-appoġġ li rċevejt matul il-kampanja tiegħi kienu minħabba diversi fatturi. L-ewwel nett, ħdimt ħafna biex inkun preżenti u aċċessibbli għan-nies – fil-pjazez, fit-toroq u f’postijiet pubbliċi. Fittixt li nisma’ l-istejjer tagħhom, nifhem it-tħassib tagħhom, nagħmilhom qishom tiegħi, u nindirizzahom b’mod trasparenti u sinċier. Ir-rabta personali li bnejt ma’ diversi persuni kienet fundamentali.

It-tieni nett, il-fatt li jien minn Għawdex kien punt ta’ forza. Għawdex huwa gżira żgħira b’komunità koeżiva, u l-fatt li kelli r-rappreżentanza ta’ Għawdex fis-sħiħ ta’ qalbi jgħin biex il-poplu Għawdxi jħossu aktar involut u rappreżentat fil-livell Ewropew. Però, nemmen ukoll li kelli sapport b’saħħtu wkoll minn diversi distretti Maltin, għaliex offrejt politika differenti, awtentika u għan-nies.

Barra minn hekk, il-messaġġ pożittiv u inklussiv tal-kampanja tiegħi, li enfasizza l-importanza tal-ugwaljanza, l-identità, u l-iżvilupp sostenibbli, jidher li ntlaqat tajjeb ma’ ħafna nies. Ħdimt ukoll biex nuri li l-politika tista’ tkun forza għal bidla pożittiva u li tista’ tassew tagħmel differenza fil-ħajja ta’ kuljum tan-nies.

X’inhuma s-suġġetti li l-aktar qed tippjana biex taħdem fuqhom?

Fil-mandat tiegħi bħala MEP, hemm numru ta’ suġġetti li nixtieq niffoka fuqhom b’mod partikolari. L-ewwel nett, b’mod ġenerali, nixtieq nindirizza l-mod kif il-Kummissjoni Ewropea qed tipproponi liġijiet li ma jirriflettux ir-realtajiet speċifiċi tagħna l-Maltin u l-Għawdxin. Dan jirrelata ma’ kull tip ta’ dossjer u settur leġiżlattiv.

It-tieni nett, l-ambjent huwa suġġett ieħor li qed nippjana naħdem ħafna fuqu. Nemmen li huwa essenzjali li nindirizzaw it-tibdil fil-klima b’urġenza u determinazzjoni. Għandna nieħdu passi konkreti biex nippreservaw l-ambjent naturali tagħna, niġġieldu t-tniġġis, u nippromovu l-użu ta’ enerġiji rinnovabbli. Għawdex għandu potenzjal kbir f’dan il-qasam u nixtieq nara aktar proġetti ta’ enerġija nadifa u sostenibbli.

It-tielet nett, l-impjiegi u l-opportunitajiet għaż-żgħażagħ huma essenzjali. Nixtieq nara politika li tgħin biex toħloq opportunitajiet ġodda ta’ xogħol għal żgħażagħ, speċjalment dawk li qed joħorġu mill-istudji tagħhom. Inħoss li rridu niżguraw li ż-żgħażagħ ikollhom l-għodda meħtieġa biex jissodisfaw il-ħolm tagħhom u jsibu xogħol sodisfaċenti li jikkontribwixxi għas-soċjetà.

Il-politiċi żgħażagħ spiss ikollhom viżjonijiet kbar iżda jaffaċċjaw realtajiet ħorox. Liema kompromessi lest li tagħmel?

Kif ħafna politiċi żgħażagħ jafu, il-viżjoni ħolistika tagħna spiss trid tiġi nnegozjata ma’ realtajiet konkreti u limitazzjonijiet prattiċi. Għandi l-intenzjoni li nżomm il-prinċipji u l-valuri li mexxejt il-ħidma tiegħi tul din il-kampanja, imma nemmen ukoll li l-kompromessi huma parti essenzjali mill-politika. Huma meħtieġa biex inkunu nistgħu nikkollaboraw b’mod effettiv u niksbu riżultati pożittivi.

Lesti nagħmel kompromessi li ma jiksrux il-valuri fundamentali tiegħi u li jservu biex jagħmlu progress konkret lejn għanijiet akbar. Ngħidu aħna, nista’ nkun lest nilħaq ftehim dwar il-prijoritizzazzjoni ta’ ċerti inizjattivi jekk dan ifisser li l-proġetti ta’ importanza nazzjonali jew lokali jkunu jistgħu jkomplu b’pass mgħaġġel.

Madankollu, mhux se nagħmel kompromessi fuq kwistjonijiet ta’ integrità, trasparenza, opportunitajiet u identità. Dawn huma l-pedamenti fuq liema punti qed nibni l-ħidma politika tiegħi, u nemmen li huma essenzjali biex jinbena futur aħjar għall-ġenerazzjonijiet li ġejjin.

Minkejja r-rebħa, il-Partit Laburista tilef numru sinifikanti ta’ voti, u anke siġġu. Min taħseb li hu responsabbli għal dan? Taħseb li hemm bżonn bidla fit-tmexxija, bidla fl-amministrazzjoni?

Huwa ċar li kull telf ta’ vot huwa raġuni għal riflessjoni serja u evalwazzjoni onesta tal-mod kif il-partit qed jaħdem. Ir-rebħa hija dejjem tifkira li għandna x’naqdfu, imma t-telf ta’ voti juri li hemm oqsma fejn nistgħu u għandna ntejbu. Il-partit irid jagħmel eżami ta’ kuxjenza biex jifhem għalfejn ċerti votanti ħassew li ma setgħux jappoġġjawh din id-darba.

Rigward min hu responsabbli, nemmen li l-irwol huwa kollettiv, inkluż tiegħi bħala kandidat. Għandna nħarsu lejn il-komunikazzjoni tagħna mal-poplu, il-politika li qed nimplimentaw, u l-mod kif qed nindirizzaw l-isfidi ta’ kuljum. Ma nemminx li bidla fit-tmexxija hija s-soluzzjoni; aktar importanti huwa li nagħmlu bidliet fil-mod kif naħdmu, nippjanaw u nimplimentaw il-politika tagħna. Għandna bżonn nisimgħu aktar lin-nies, inkunu aktar fosthom u nkunu aktar sensittivi għall-ħtiġijiet u t-tħassib tagħhom.

X’taħseb li kien il-messaġġ li l-poplu prova jibgħat?

L-involviment baxx fil-votazzjoni jista’ jkun riflessjoni ta’ nuqqas ta’ fiduċja jew diżillużjoni fil-proċess politiku. Dan huwa sinjal ċar li rridu nġeddu l-mod kif nirrelataw mal-elettorat. Dan messaġġ għal kull politiku ta’ kull kulur jew fehma politika. Il-poplu jista’ jkun qed jibgħat messaġġ ta’ bżonn għal aktar trasparenza, responsabbiltà, u impenn ġenwin biex jissolvew il-problemi li jaffaċċjaw ta’ kuljum.

Dan il-messaġġ għandu jitqies b’serjetà. Għandna bżonn naħdmu biex inqajmu l-interess u l-fiduċja tan-nies fil-proċess demokratiku, u dan jista’ jsir biss permezz ta’ ħidma kredibbli u tanġibbli li turi r-riżultati konkreti. It-turn out baxx huwa tfakkira li għandna bżonn inkunu aktar effettivi fil-komunikazzjoni tal-valuri tagħna u l-mod kif nippjanaw u nwettqu l-politika pubblika.

Il-messaġġ tiegħi tul il-kampanja dejjem kien li rridu nġeddu l-politika lokali, lil hinn mill-kuluri, lil hinn mit-tribaliżmu li kull sfida jġibha ballun, li biha titnaffar it-tama tal-poplu, speċjalment taż-żgħażagħ, għal futur aħjar għal pajjiżna.

Taħseb li l-inkjesta Vitals affettwat ir-riżultat?

Huwa possibbli li l-Inkjesta Vitals kellha impatt fuq ir-riżultati elettorali peress li kienet kwistjoni prominenti li saret ballun politiku. Dan huwa suġġett sensittiv li wassal għal ħafna sentimenti negattivi, u jista’ jkun li xi votanti esprimew tnaqqis fil-fiduċja tagħhom fil-mod kif ġiet trattata din il-kwistjoni permezz tal-vot tagħhom.

Però, bħalma kostantament sħaqt, il-kampanja nazzjonali, ta’ kull partit, kellha tiffoka aktar fuq is-soluzzjonijiet u l-inizjattivi għal x’futur irridu għal pajjiżna. Biex inżomm mas-suġġett, xtaqt li ddiskutejna aktar dwar dak li qed jiġi propost biex intejbu s-settur tas-saħħa, u kif se nużaw lil Brussell u l-UE biex naslu għal dan l-għan importanti. Għandna nirrimarkaw it-tisħiħ tal-infrastruttura tas-saħħa, partikolarment is-saħħa mentali (imma mhux biss), it-taħriġ tal-istaff mediku, u l-investiment fit-teknoloġija medika avvanzata biex niżguraw li ċ-ċittadini kollha jkollhom aċċess għal kura tas-saħħa ta’ kwalità għolja.

Inkwantu għas-sistema ġudizzjarja u regolatorja, kellna nuru l-impenn tagħna sabiex inħallu l-proċess ġudizzjarju għaddej b’mod seren, naħdmu għal riformi li jsaħħu l-kontrolli u l-bilanċi. Dan mhux biss juri l-impenn tagħna għal governanza tajba, iżda wkoll iservi biex itejjeb il-fiduċja pubblika fil-proċess politiku.

More in Intervisti