![Jonathan Attard: ‘Inutli li l-gvern jibqa’ jimbotta riformi jekk ma nedukawx lill-poplu tagħna'](http://content.illum.com.mt/ui_frontend/thumbnail/684/0/whatsapp_image_2024-07-15_at_15.57.57.jpeg)
Intervista | ‘Mhux l-ewwel darba li waqt sessjoni ta’ terapija raġel skuża ruħu talli beka... Għaliex?’
Il-maskulinità għadha dominanti? Għaliex il-kelma impotenza toħloq effetti daqstant negattivi? L-ILLUM tintervista lill-Psikologu u Sesswologu Nicholas Briffa dwar il-mard, l-emozzjoni u l-vulnerabilità fost l-irġiel
![anthea_cachia](http://content.illum.com.mt/ui_frontend/profile_thumbnail/300/300/anthea_cachia_1674489058.jpg)
minn Anthea Cachia
![](http://content.illum.com.mt/ui_frontend/thumbnail/684/0/covers_2_(99).png)
Kulħadd ikollu xi ġurnata stressanti u jinfexx fil-mowbajl u l-midja soċjali. Qalb ir-ritratti tat-tfal, tal-maħbubin jew ta’ xi platt ikel ta’ spiss fuq Facebook jiddominaw il-kliem ta’ motivazzjoni u kuraġġ tal-psikologu, terapista tal-familja u sesswologu Dr Nicholas Briffa.
Għaldaqstant il-gazzetta ILLUM tiltaqa’ ma Briffa fejn fost oħrajn tiddiskuti l-edukazzjoni fuq il-kanċer u l-mewt, l-isterjotipi tal-ġeneru, t-trobbija u l-biża’ mill-vulnerabilità.
![](http://content.illum.com.mt/ui_frontend/thumbnail/684/0/p04y965l.jpg)
‘Il-maskulinità għadha dominanti wisq’
Minkejja li tul din l-intervista l-ILLUM u Briffa tkellmu fuq kwistjonijiet varji, il-qofol tagħha kien ir-raġel fis-soċjetà u dan fid-dawl tal-fatt li dan ix-xahar huwa ddedikat għall-Movember.
Fil-fatt nhar il-Ħadd li għadda din il-gazzetta tkellmet mal-Kirurgu Urologu Dr Patrick Zammit li jemmen li r-raġuni għaliex ħafna rġiel joqgħodu lura milli jagħmlu t-testijiet meħtieġa hija minħabba li jibżgħu mill-vulnerabilità. Aktar minn hekk jibżgħu li jekk jinstab li għandhom il-kanċer, jew anke marda oħra serja, ma jkunux jistgħu jipprovdu għall-familja.
Għalhekk, l-ILLUM tistaqsi lill-psikologu dwar dan u għaliex illum, minkejja li qed tinħoloq aktar kuxjenza fuq is-saħħa mentali tal-irġiel, dan il-kunċett għadu ingranat fis-soċjetà tagħna.
“Il-maskulinità għadha dominanti wisq,” qal Briffa.
Innota b’pożittività li fis-soċjetà ta’ llum il-mara, “grazzi għall-ġlieda għal aktar uwaljanza,” hi esposta għall-istess opportunitajiet li għandu r-raġel. Minkejja li din fiha nnifisha hija xi ħaġa tajba, jgħid li għal ċertu rġiel din hija ta’ theddida.
“Jiena ta’ kuljum niltaqa’ ma’ din ir-realtà, li ħafna irġiel li jħossuhom intimidati minn dawn l-avvanzi,” qal Briffa. Apparti minn hekk huwa sostna mal-ILLUM li jiltaqa’ ma rġiel li jħossuhom mhedda li marthom stess għandha xogħol, kundizzjonijiet u paga aħjar minnhom.
Għal Briffa, x’inhi r-raġuni li l-maskulinità għadha daqstant fattur importanti għal raġel?
Jemmen li dawn l-affarjiet, “kollha huma dovuti għall-isterjotipi tal-ġeneru li lkoll konna esposti għalihom fit-tfulija.” Spjega li l-ewwel skola tagħna, jiġifieri dak li nitgħallmu b’mod dirett u anke dak indirett, kienu l-ġenituri tagħna.
“Mit-trobbija, moħħna assorba l-immaġni ta’ kif għandha tkun relazzjoni, ta’ kif wieħed iġib ruħu mal-mara jew ir-raġel u ta’ kif inrabbu lit-tfal tagħna stess, fost oħrajn,” żied Briffa. Sintendi, dan apparti r-relazzjonijiet u influwenzi li persuna jkollha malli tkompli tikber u n-normi li wieħed jitgħallem mill-ambjent ta’ madwaru.
Jgħid li dawn il-fatturi kollha jesponu lill-bniedem, f’dan il-każ l-irġiel, għal sterjotipi ta’ kif wieħed għandu jġib ruħu, ta’ kif jirreaġixxi għal aħbarjiet koroh u ta’ kif jesprimi l-emozzjonijiet tiegħu.
![](http://content.illum.com.mt/ui_frontend/thumbnail/684/0/crying-man-psychotherapy-session-psychology-mental-therapy-people-concept-crying-young-indian-man-patient-wiping-tears-185478897.jpg)
‘Mhux l-ewwel darba li raġel skuża ruħu talli beka’
Il-psikologu irrakkonta li ġieli ltaqa’ ma rġiel li waqt sessjoni ta’ terapija, li fiha l-emozzjonijiet ħadu l-kontroll, skużaw ruħhom talli bkew.
“Din turi kemm il-vulnerabilità għadha kwistjoni pertinenti mal-irġiel għaliex ma hemm l-ebda raġuni għaliex wieħed għandu jiskuża lilu nnifsu talli għamel xi ħaġa ordinajra u esprima emozzjoni. Fuq kollox m’hemmx regoli ta’ min jista’ jew ma jistax jibki,” qal Briffa.
Irrakkonta wkoll li mhux l-ewwel darba li kien f’xi festin jew il-bandli u jisma l-kliem, “ejja! Tibkix inti tifel kbir issa.” Għal dan huwa jistaqsi, “jiġifieri biex tibki ma tistax tkun tifel jew raġel? Ma tistax tibki meta’ taqbeż ċertu età?”
Stqarr li bil-mod, il-mod qed jinkissru dawn l-ideoloġiji u qed jinħolqu aktar fluwidità fl-irwoli tal-ġeneru, “biex anke fid-dinamika tal-familja, l-irwoli jinqassmu skont l-eżiġenza u mhux dak li int ġejt mgħallem li suppost tagħmel.”
‘Il-mistħija xi kultant tirbaħ’
L-aħħar snin, l-istatistika turina li hemm ħafna aktar irġiel milli nisa li jsofru fis-silenzju. Tant hu hekk li ħafna mill-attentati u suwiċidji fl-aħħar snin saru mill-irġiel. Iżda dawn il-persuni ma humiex statistika u l-ILLUM tistaqsi lill-Briffa jekk dawn l-isterjotipi hux qed ikomplu jwasslu għaż-żieda fil-każi ta’ suwiċidju.
Kompla jgħid li waħda mill-fatturi għaliex l-irġiel joqgħodu lura biex jirrikorru għall-għajnuna hija minħabba l-mistħija. “Bl-ingliż ngħidu, shame, il-biżà li jekk jiena niftaħ qalbi mat-terpista jew ma xi ħadd ieħor, mhux se jibqgħu jarawni f’dawl pożittiv jew sempliċement kif kienu jarawni qabel,” qal Briffa.
Fl-istess waqt jistaqsi, “l-irġiel qegħdin jikellmu ma’ xulxin? Għaliex meta jaraw lil xi ħadd kwiet ma jistaqsux jekk għandux bżonn xi ħaġa? Bħala soċjetà nieħdu ħsieb xulxin? Qed nikkomunikaw biżżejjed?”
![](http://content.illum.com.mt/ui_frontend/thumbnail/684/0/istockphoto-1138563302-612x612.jpg)
‘Qabel kienu jużaw it-terminu impotenza. Illum qtajniha, is-sesswalità ma tagħmlekx raġel’
L-ILLUM tagħmel referenza għal dak li qal l-Urologu Zammit u li l-kanċer tal-prostata, apparti l-effetti li jħalli l-kanċer innifsu u t-trattamenti biex jeqirduh, joħloq problemi oħra li jaffettwa s-sesswalità tagħhom.
Qal li qabel it-tobba kienu jużaw it-terminu impotenza biex jiddeskrivu meta raġel ikollu problemi simili, “iżda din kien hemm bżonn li tinqata’ darba għal dejjem.”
Briffa isostni mal-ILLUM li dejjem jgħid lill-irġiel li jirrikorru għall-għajnuna tiegħu li, s-sess “ma jagħmlekx raġel.”
“Hemm ħafna fatturi li jagħmluk raġel iżda ma jfissirx li jekk inti f’dak il-mument partikolari ikollok problemi sesswali, ma jfissirx li int raġel inqas minn ħaddieħor,” qal Briffa. Huwa proprju għalhekk li jisħaq kontra l-użu tal-kelma “impotenza” għaliex il-kelma nnifisha tindika mod ieħor.
Il-psikologu spjega wkoll li l-kanċer jaffettwa s-self esteem, il-burdata u kif raġel iħares lejn ir-relazzjonijiet li għandu, kemm ta’ ħbiberija, kif ukoll dawk aktar intimi. Qal li meta wieħed jamalgama dawn il-fatturi kollha, iwassal biex dawn l-irġiel iħossuhom biss farka ta’ dak li kienu qabel u għaldaqstant ikompli jsostni kemm huwa importanti li jirrikorru għall-għajnuna.
Fakkar li bħala professjonist li jiffaċċja sitwazzjonijiet bħal dawn ta’ spiss, ma jaħdimx waħdu anzi ħafna drabi jifforma parti minn tim multidixxiplinarju li jara li l-ħtiġijiet ta’ dawn il-persuni, inkluż is-sieħeb/sieħba tagħhom, jiġu indirizzati darba, darbtejn u anke aktar.
“Apparti minn hekk, sakemm it-terapista u s-sesswologu jirnexxielu jaħdem mal-persuna fuq dawn l-affarjiet jipprova jibni relazzjoni ta’ fiduċja biex ikun jista’ jgħinu aħjar,” kompla Briffa.
Lil hinn minn hekk huwa enfasizza li l-ewwel ħaġa li jgħid lil persuni li jkunu għaddew jew għadhom għaddejjin minn mument ikrah minħabba saħħithom huwa li l-ġisem għaddej minn evoluzzjoni. “Il-ġisem għaddej minn bidla. Jekk jingħata l-kura ma jfissirx li hu batut. Kif jgħid il-Malti, iż-żmien isajjru l-bajtar u l-ġisem għaddej minn proċess sħiħ. Ma jfissirx li l-ġisem hu fallut u li se jieqaf minn jum għall-ieħor,” qal Briffa.
![](http://content.illum.com.mt/ui_frontend/thumbnail/684/0/covers_2_(92).png)
Bħala raġel taħseb li l-kampanja tal-Movember hi effettiva?
Lil hinn minn lenti ta’ professjonist, l-ILLUM staqsiet lil Briffa jekk hu, bħala raġel, jaħsibx li l-kampanja ta’ Movember hijiex effettiva biżżejjed.
Għal dan huwa wieġeb li minkejja li kull sena din il-kampanja dejjem qed tagħmel aktar ħoss, għadha ferm lura meta mqabbla ma’ tal-Pink October.
Għaldaqstant jappella biex ikun hemm aktar “role models” li għaddew mill-esperjenza simili u ħarġu rebbieħa, bħalma ġara meta kien hemm il-kampanji fuq is-saħħa mentali biex jinkoraġixxuhom.
“Hemm bżonn ta’ aktar irġiel li ma jiddejqux jitkellmu fuq il-vulnerabilità u li kulħadd, mis-sema ‘l isfel, hu ugwali. Kulħadd jista’ jgħaddi minn żmien diffiċli u li jista’ jkollu diffikultajiet. Kemm minn perspettiva ta’ saħħa fiżika, dik mentali u sesswalità fost oħrajn,” kompla Briffa.
‘Aħna naprezzaw il-ħajja propju għax nafu li aħna mhux għal dejjem’
Fi tmiem l-intervista, din il-gazzetta tirrimarka li filwaqt li ħafna jappellaw biex dawn is-suġġetti jibdew jiġu nkorporati fis-sistema edukattiva, għad hemm ġenituri li ma jaqblux ma’ dan għaliex dawn huma suġġetti ta’ natura sensittiva u wisq kumplessi għal tfal ta’ età żgħira. Minkejja dan, Briffa ma jaqbel xejn.
“Hemm bżonn li nġiegħlu lit-tfal jirrealizzaw li bħalma hemm il-ħajja, hemm il-mewt. Fl-aħħar minn l-aħħar aħna naprezzaw il-ħajja għax nafu li aħna mhux għal dejjem u hemm il-mewt,” żied Briffa.
Fuq l-istess nota huwa qal li llum is-sistema edukattiva tgħallem lit-tfal dwar l-istupru, x’inhi l-imħabba vera u d-differenza bejn persuna li qed tagħtik l-attenzjoni għax tħobbok u persuna li qed tagħmel avvanzi sesswali. “Grazzi għal dan it-tip ta’ għarfien, qed nevitaw ħafna traġedji u sitwazzjonijiet negattivi.”
Fl-aħħar huwa qal li jekk it-tfal, minn ta’ età żgħira ikunu mgħarrfa fuq dawn il-valuri u l-importanza li wieħed jieħu ħsiebu tiegħu innifsu, anke mentalment, dak li jkun ma jiddejjaqx imur għall-għajnuna.
“Fl-aħħar minn l-aħħar ħadd ma hu perfett u kulħadd jgħaddi minn mumenti diffiċli u jkollu bżonn l-għajnuna, jew l-akkumpanjament ta’ xi ħadd ieħor,” temm jgħid mal-ILLUM il-psikologu, sesswologu u terapista tal-koppji Nicholas Briffa.
![Matthew Borg: ‘Konvenjenti ħafna għall-Gvern u l-Oppożizzjoni jippuntaw lejn xulxin, speċjalment jekk ebda wieħed ma jrid jiċċaqlaq’](http://content.illum.com.mt/ui_frontend/thumbnail/684/0/6-7_-_matthew.jpeg)
![‘L-UE ma tistax tindaħal x’nagħmlu bis-sussidji’](http://content.illum.com.mt/ui_frontend/thumbnail/684/0/2_6-7_peter_agius.jpeg)