Malta tinsab fi kriżi legali oħra mal-Unjoni Ewropea hekk kif il-gvern reġa’ fetaħ l-istaġun tal-insib għall-għasafar tal-għana, għall-Pluvieri u għall-Imlievez – deċiżjoni li tikkontradixxi żewġ sentenzi tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja (ECJ) li diġà ddeċidew li l-prattika tikser il-liġi tal-UE. Minkejja dan, l-awtoritajiet Maltin qed jargumentaw li l-insib qed isir għal “skopijiet ta’ riċerka xjentifika”, argument li BirdLife Malta tiddeskrivi bħala “skuża falza”.
Din is-sena ġew awtorizzati aktar minn 4,500 sit għall-insib, żieda sinifikanti fuq is-sena li għaddiet. Skont BirdLife Malta, il-maġġoranza tal-“riċerkaturi” fil-fatt huma nassaba li jżommu l-għasafar fil-gaġeġ, bi ksur tal-liġi tal-UE u tad-Direttiva tal-Għasafar. Stħarriġ tal-2023 wera li madwar 51,400 għasfur tal-għana inqabdu illegalment f’staġun wieħed.
Il-problema kompliet tikber hekk kif xi siti li kienu ġew sorpriżi jagħmlu insib illegali fis-snin preċedenti, reġgħu ngħataw permess biex jaħdmu taħt l-istess sistema ta’ “riċerka”. Dan, jgħidu l-ambjentalisti, juri nuqqas serju ta’ infurzar u ta’ trasparenza.
Il-kontroversja ma tieqafx hemm. Riċentement, il-Ministru Clint Camilleri b’sostenn tal-Ministru Miriam Dalli neħħa lil Malta minn EURING, in-netwerk Ewropew għall-bird ringing xjentifiku, li jsegwi l-moviment tal-għasafar madwar l-Ewropa. Din id-deċiżjoni fetħet il-bieb lill-federazzjonijiet tal-kaċċa biex jistabbilixxu skemi tagħhom, pass li BirdLife Malta tgħid li “jservi biss biex jiġi mlibbes il-wiċċ illegali tal-insib b’libsa xjentifika.”
Fuq livell Ewropew, il-Kummissjoni Ewropea mistennija teskala l-proċeduri ta’ ksur kontra Malta fil-ġimgħat li ġejjin. Dan wara żewġ deċiżjonijiet preċedenti tal-ECJ, fl-2018 u fl-2024, li ċċaraw li l-insib tal-għasafar f’Malta jikser id-Direttiva tal-Għasafar. Minkejja żjara riċenti tal-Ministru Camilleri fi Brussell, l-obbligi legali ta’ Malta jibqgħu l-istess: il-pajjiż għandu jwaqqaf l-insib.
Fl-istess waqt, BirdLife Malta tgħid li l-infurzar huwa kważi ineżistenti. L-Environmental Protection Unit qed jopera b’kapaċità minima u ħafna siti jaħdmu mingħajr superviżjoni tal-pulizija, speċjalment f’Għawdex fejn ma hemmx forza ambjentali dedikata.
L-organizzazzjoni reġgħet nediet għodod online fuq Google Maps biex jgħinu lill-pubbliku jidentifika siti ta’ insib awtorizzati u biex jirrapporta każijiet suspettużi. Kull min jara attività illegali huwa mħeġġeġ iċempel lill-pulizija fuq 119 jew lil BirdLife Malta direttament.
