L-Awtorità għas-Saħħa u s-Sigurtà fuq ix-Xogħol (OHSA) ħabbret sett ta’ miżuri obbligatorji ġodda li għandhom l-għan li jipproteġu lill-ħaddiema tal-kostruzzjoni mis-sħana u espożizzjoni għal livelli perikolużi ta’ radjazzjoni UV. Dawn ir-regolamenti, introdotti permezz tal-Istrument Amministrattiv Nru 2 tal-2025, jidħlu fis-seħħ minnufih u jirrappreżentaw bidla sinifikanti fil-mod kif qed jiġu mmaniġġjati r-riskji relatati mas-sħana estrema fuq is-siti tal-bini f’Malta.
L-industrija tal-kostruzzjoni hija diġà meqjusa bħala waħda ta’ riskju għoli fuq livell globali. Il-kundizzjonijiet tas-sajf li qed isiru dejjem aktar estremi, ikkawżati mit-tibdil fil-klima, qed iżidu l-pressjoni fuq l-awtoritajiet sabiex jassiguraw li l-ħaddiema jkunu protetti minn perikli reali u imminenti. F’dan il-kuntest, Malta ssir wieħed mill-ewwel pajjiżi Ewropej li leġiżla direttament biex jindirizza din il-problema tas-sħana fuq il-post tax-xogħol.
Il-miżuri l-ġodda jintroduċu obbligi ċari fuq is-sidien tal-proġetti, il-kuntratturi u l-persuni li jaħdmu għal rashom. Kull sit fejn ix-xogħol isir fid-dawl tax-xemx dirett għandu jkun mgħammar bi stazzjonijiet ta’ ilma tax-xorb. Għandhom ukoll jiġu pprovduti żoni identifikati bħala iżjed friski fejn il-ħaddiema jkunu jistgħu jieħdu waqfiet regolari, u dawn il-waqfiet għandhom jiġu skedati skont in-natura tax-xogħol u l-kundizzjonijiet tas-sit.
Filwaqt li d-dell naturali huwa limitat ħafna fuq il-biċċa l-kbira tas-siti tal-bini, l-Istrument Amministrattiv jobbliga lill-prinċipali jipprovdu kenn xieraq bħat-tined jew skrins. Barra minn hekk, għandhu jiġi pprovdut sunscreen ta’ kwalità b’livell ta’ protezzjoni għoli, u l-ħaddiema jridu jiġu mħeġġa jilbsu ħwejjeġ ħfief u xierqa li jipproteġuhom mis-sħana, bla ma dan jaffettwa l-użu obbligatorju ta’ tagħmir protettiv fejn meħtieġ.
F’sitwazzjonijiet fejn it-temperatura tilħaq jew taqbeż il-40 grad Celsius, kif irrappurtat mill-Uffiċċju Meteoroloġiku fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta, min ikun qed jieħu ħsieb il-proġett għandu jivvaluta mill-ewwel il-kundizzjonijiet tas-sit u jimplimenta miżuri xierqa sabiex jiġu evitati perikli għall-ħaddiema. Dawn il-miżuri jistgħu jinkludu żoni addizzjonali ta’ mistrieħ fid-dell, iktar waqfien għall-ilma, skedar alternattiv tax-xogħol jew, f’każijiet estremi, saħansitra sospenzjoni temporanja tax-xogħol dirett fix-xemx.
Skont il-Kap Eżekuttiv tal-OHSA, Dr Josianne Cutajar, l-evidenza xjentifika turi b’mod ċar li l-esponiment għar-radjazzjoni UV u temperaturi għoljin jista’ jwassal għal ħsarat serji fuq is-saħħa bħall-kanċer tal-ġilda, eżawriment tas-sħana, puplesija tas-sħana u saħansitra każijiet fatali ta’ ipertermija. Dr Cutajar saħqet li l-ħaddiema tal-kostruzzjoni jistħoqqilhom l-ogħla livelli ta’ protezzjoni, b’mod partikolari f’pajjiż bħalma hu Malta fejn ix-xemx hi intensa u l-kundizzjonijiet tat-temp jistgħu jkunu estremi fix-xhur tas-sajf.
Il-Ministru għall-Ġustizzja u r-Riforma tas-Settur tal-Kostruzzjoni, Dr Jonathan Attard, laqa’ dawn ir-regolamenti u fakkar li huma frott tar-riforma li saret fil-liġi tal-OHSA sena ilu. Skontu, il-qafas legali ġdid jagħti aktar setgħa lill-Awtorità sabiex taġixxi malajr u b’mod effettiv f’każijiet ta’ riskju għoli bħal dawk li qed jiżdiedu minħabba t-tibdil fil-klima.
Il-miżuri l-ġodda jitolbu wkoll valutazzjoni dettaljata tar-riskji fuq kull sit, li għandha tqis diversi elementi bħall-intensità tax-xogħol, l-umdità, it-temperatura ambjentali u l-karatteristiċi individwali tal-ħaddiema. Dan għaliex mhux kulħadd jittollera s-sħana bl-istess mod, u l-kundizzjonijiet tax-xogħol jistgħu jvarjaw b’mod sinifikanti minn sit għal ieħor.
Il-konformità mar-regolamenti l-ġodda hija obbligatorja għal kull min għandu d-dmir fuq sit tal-kostruzzjoni, u n-nuqqas ta’ osservanza jista’ jwassal għal azzjoni ta’ infurzar skont il-Kapitlu 646 tal-Liġijiet ta’ Malta. L-eżenzjonijiet huma permessi biss għal xogħlijiet ta’ interess nazzjonali, u dawn għandhom ikunu sostnuti b’dokumentazzjoni u salvagwardji adegwati.
Appelli dwar dawn ir-regolamenti jistgħu jitressqu lit-Tribunal għas-Saħħa u s-Sigurtà fuq [email protected] fi żmien 20 jum tax-xogħol.
“Il-projezzjonijiet fuq it-tibdil fil-klima juru li dawn is-sitwazzjonijiet mhux se jonqsu, iżda se jkomplu jsiru aktar frekwenti u intensi,” temmet tgħid Dr Cutajar. “Huwa f’din id-dawl li rridu nfasslu miżuri b’sens ta’ responsabbiltà nazzjonali – u b’sens qawwi ta’ ġustizzja soċjali lejn dawk li jaħdmu bl-idejn tagħhom taħt ix-xemx.”
