L-Imħallef iddeċieda li ma jipproċedix aktar b’kawża kostituzzjonali mressqa minn Yorgen Fenech, li qed jistenna l-proċess talli allegatament ikkummissjona l-qtil tal-ġurnalista Daphne Caruana Galizia, li fih qed isostni li sofra “preġudizzju manifest” għad-drittijiet tiegħu għal proċess ġust permezz ta’ dak li qal kien in-nuqqas tal-pulizija li tiżvela l-provi kollha rilevanti fil-pussess tagħhom għad-difiża tiegħu.
Fenech kien ippreżenta r-rikors kostituzzjonali f’Diċembru 2021, ftit wara li kien akkużat b’kompliċità fil-qtil tal-ġurnalista. Il-Qorti qalet li l-pulizija kienet żvelat biss għażla limitata tal-evidenza miġbura waqt l-investigazzjoni, li qal li nġabru bl-idejn mill-uffiċjal tal-prosekuzzjoni.
Fenech allega li ma ngħatax l-iżvelar ta’ konverżazzjonijiet reġistrati bejn Melvin Theuma u Edwin Brincat, dikjarazzjonijiet u stqarrijiet ta’ xhieda oħra li kienu ġew investigati b’rabta mal-proċeduri kontra Fenech, data tal-mobile tagħhom u finalment, data estratta mill-mowbajl ta’ Daphne Caruana Galizia u l-apparat elettroniku ta’ Keith Schembri.
Dan, kienu qalu l-avukati ta’ Fenech, “kiser ordni diretta mill-Qorti tal-Maġistrati, kif ukoll id-dmir tal-pulizija li tagħti aċċess lid-difiża għall-provi kollha li kienet ġabret, inkluż provi li ma kellhomx il-ħsieb li jesebixxu bħala prova tal-prosekuzzjoni għax dan iffavorixxa lill-akkużat.”
L-avukati kienu talbu lill-Qorti biex tiddikjara li Fenech sofra ksur tad-dritt tiegħu għal smigħ ġust u jipprovdi rimedju effettiv li jissalvagwardja d-drittijiet fundamentali tiegħu fiċ-ċirkostanzi.
Fit-tweġiba tagħhom, ippreżentata f’Jannar 2022, l-Avukat tal-Istat u l-Kummissarju tal-Pulizija ċaħdu l-allegazzjonijiet ta’ Fenech u t-talbiet relatati. L-għan ewlieni tal-kontroargument tagħhom kien li Fenech ma setax isostni li d-drittijiet tiegħu għal proċess ġust kien diġà nkiser minħabba li l-proċeduri kontrih kienu għadhom ’il bogħod milli jintemmu u l-ġurisprudenza kienet stabbiliet li l-proċedimenti setgħu kellhom jiġu eżaminati “fit-totalità tagħhom” sabiex issib ksur possibbli.
L-ilment ta’ Fenech kien diġà indirizzat b’rimedju kodifikat fil-liġi, żiedu d-difensuri. Jekk persuna tħoss li ma ngħatatx żvelar sħiħ mill-pulizija, hija kellha l-għażla li tapplika quddiem qorti jew maġistrat, li mbagħad ikun obbligat jisma’ dak li kellha xi tgħid il-prosekuzzjoni dwar il-kwistjoni qabel ma jiddeċiedi jekk l-aċċess għall-evidenza għandhiex tingħata jew tiġi rrifjutata.
It-talba ġiet miċħuda f’sentenza li ngħatat il-Ġimgħa mill-Prim’Awla tal-Qorti Ċivili, ippreseduta mis-Sinjura Imħallef Audrey Demicoli.
L-Imħallef, filwaqt li kkwota ġurisprudenza mill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, osserva li d-dritt għall-iżvelar ta’ evidenza rilevanti mhuwiex dritt assolut, u semma sentenza tal-ECHR li fiha ġie kkonfermat li “fi proċeduri kriminali jista’ jkun hemm interessi konkorrenti, bħas-sigurtà nazzjonali jew il-ħtieġa li jkunu protetti x-xhieda li jkunu f’riskju. F’xi każijiet jista’ jkun meħtieġ li ċerti provi mid-difiża jiġu miżmuma sabiex jiġu ppreservati d-drittijiet fundamentali ta’ individwu ieħor jew biex jiġi salvagwardjat interess pubbliku importanti.”
F’sentenza mogħtija nhar il-Ġimgħa, l-Imħallef Demicoli kkonkluda li d-dritt għall-iżvelar kien dritt kwalifikat, li fih il-Qorti kellha l-aħħar kelma dwar jekk il-prosekuzzjoni kellhiex raġuni valida biex iżżomm l-aċċess għal ċerti dokumenti jew biċċiet ta’ evidenza mid-difiża.
L-Imħallef innota wkoll li fiż-żmien li kien ilu preżentat il-każ, fil-kumpilazzjoni tax-xhieda kontra Fenech kienu xehdu xejn inqas minn ħmistax-il xhud ieħor, u żied li għalhekk kien evidenti li għad hemm aktar provi x’jinġabru.
“Fl-opinjoni tal-Qorti, ir-rikorrent kellu għall-inqas jistenna l-konklużjoni tal-provi fl-istadju tal-kumpilazzjoni qabel jallega ksur tad-drittijiet tiegħu għal proċess ġust, fid-dawl tal-fatt li huwa impossibbli għal din il-Qorti li twettaq apprezzament tal-allegazzjonijiet tal-applikant fi stadju meta l-istampa għadha mhix kompluta.”
Il-Qorti astjeniet milli tieħu aktar avviżi ġudizzjarji tat-talbiet ta’ Fenech, li qalet kienu prematuri mill-fatt li l-proċeduri kriminali kontrih għadhom għaddejjin, u ħeġġu biex, minflok, jagħmel użu mir-rimedji legali li għandu f’dan l-istadju ta’ proċedimenti kriminali.
L-Avukati Gianluca Caruana Curran, Marion Camilleri u Charles Mercieca assistew lil Yorgen Fenech. Id-difiża kienet irrappreżentata mill-Avukata Charlene Camilleri Zarb.
