Id-Deputat Prim Ministru Ian Borg, fil-kariga tiegħu bħala President tal-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa, ippreżeda fuq l-iffirmar ta’ ftehim storiku li jistabbilixxi t-Tribunal Speċjali dwar ir-Reat ta’ Aggressjoni kontra l-Ukrajna
Il-ftehim, iffirmat fi Strasburgu mill-President Ukren Volodymyr Zelenskyy u s-Segretarju Ġenerali tal-Kunsill tal-Ewropa Alain Berset, jikkostitwixxi l-ewwel pass internazzjonali konkrett biex il-mexxejja Russi jinżammu responsabbli għall-invażjoni tal-Ukrajna, li bdiet f’Frar tal-2022.
Borg qal li hu ‘unur kbir’ għalih li dan il-pass qed jittieħed taħt il-presidenza ta’ Malta.
“Dan it-tribunal qed jindirizza waħda mill-aktar vjolazzjonijiet gravi tal-liġi internazzjonali: ir-reat tal-aggressjoni. U se jagħmel dan billi jiżgura li dawk li għandhom il-poter, ma jinħbewx warajh. Ser jinżammu responsabbli – mhux permezz tar-ritaljazzjoni, iżda permezz tal-liġi. Mhux bil-vendetta, iżda bil-ġustizzja amministrata b’mod ekwu, skont il-proċessi adegwati,” qal Borg.
L-iffirmar seħħ ġurnata biss wara li Borg ippreżieda sessjoni straordinarja tal-Kumitat tal-Ministri, fejn il-ftehim bilaterali li jistabbilixxi t-tribunal ġie approvat b’maġġoranza assoluta.
It-Tribunal Speċjali għandu l-għan li jindirizza n-nuqqas fit-tfassil legali internazzjonali billi jipproċessa r-reati ta’ aggressjoni, akkuża li ħafna drabi hija diffiċli biex tiġi mressqa taħt il-qafas eżistenti. Filwaqt li jirrikonoxxi x-xogħol tal-Qorti Kriminali Internazzjonali, din l-istituzzjoni l-ġdida se tiffoka speċifikament fuq id-deċiżjoni li titnieda gwerra kontra l-Ukrajna.
Il-Presidenza Maltija tal-Kunsill tal-Ewropa se ddur issa fuq l-implimentazzjoni tat-Tribunal, kif ukoll fuq l-appoġġ lill-Ukrajna permezz ta’ pakkett multilaterali koordinat li jinkludi Claims Commission u Fond ta’ Kumpens.
S’issa, aktar minn 34,000 talba ġew irreġistrati mar-Reġistru tad-Danni tal-Kunsill tal-Ewropa.