Id-dħul mit-taxxi f’Malta laħaq rekord ta’ €5.59 biljun fl-2023, żieda ta’ aktar minn €436 miljun meta mqabbel mas-sena ta’ qabel, u jammonta għal aktar minn 85% tad-dħul totali tal-istat f’dik is-sena.
It-taxxa diretta, li tikkontribwixxi aktar minn 45% tad-dħul totali, laħqet €2.5 biljun – żieda ta’ €194.5 miljun meta mqabbla mal-2022. Din iż-żieda kienet primarjament mill-income tax personali b’żieda ta’ €138.2 miljun, filwaqt li t-taxxa korporattiva telgħet b’€41.3 miljun biex tilħaq total ta’ €863 miljun. Id-dħul ta’ €69 miljun mill-bejgħ taċ-ċittadinanza, qabel magħruf bħala l-Programm ta’ Investitur Individwali (IIP), ġie kklassifikat mill-ġdid bħala dħul mit-taxxi.
It-taxxi indiretti wrew ukoll bidliet notevoli, u ammontaw għal €1,978.3 miljun, żieda ta’ €164.3 miljun meta mqabbla mas-sena ta’ qabel, li jirrappreżentaw 35.4% tad-dħul totali mit-taxxa. Il-VAT laħaq €1,268.8 miljun, b’żieda ta’ €79.3 miljun fuq is-sena ta’ qabel. It-taxxi fuq il-prodotti kienu jammontaw għal €566.4 miljun, żieda ta’ €52.8 miljun. Din iż-żieda kienet attribwita għal aktar taxxi miġbura mid-dazju fuq id-dokumenti u r-reġistrazzjoni ta’ vetturi, minkejja tnaqqis fit-taxxi fuq il-logħob u t-taxxa tal-akkżiz fuq iċ-ċiment. It-taxxi l-oħra fuq il-produzzjoni laħqu €114.2 miljun, żieda ta’ €30.7 miljun fuq is-sena ta’ qabel.
Il-kontribuzzjonijiet tas-sigurtà soċjali minn impjegati, min iħaddem, kif ukoll minn dawk li jaħdmu għal rashom u mhux impjegati, ikkontribwew 19.1% tad-dħul totali mit-taxxi fl-2023, jammontaw għal €1 biljun – żieda ta’ €77.6 miljun fuq is-sena ta’ qabel.
Il-piż tat-taxxa, jiġifieri l-ammont totali ta’ taxxi u kontribuzzjonijiet soċjali espress bħala perċentwal tal-PGD, niżel b’1.2 punti għal 27.1% tal-PGD, meta mqabbel mal-28.3% fl-2022. Bħala medja, il-piż tat-taxxa bejn l-1995 u l-2023 kien ta’ 30.4%, li juri ambjent tat-taxxa relattivament konsistenti matul dawn is-snin, bi proporzjonijiet li varjaw minn 25.5% sa 34%.
Sal-aħħar tas-sena l-oħra, it-taxxi diretti kienu jammontaw għal 12.3% tal-PGD, filwaqt li t-taxxi indiretti ammontaw għal 9.6%. Il-kontribuzzjonijiet soċjali, min-naħa tagħhom, kienu jammontaw għal 5.2% tal-PGD, b’tnaqqis ta’ 0.3 punti perċentwali fuq l-2022.
Taxxa fuq id-dħul u taxxa ambjentali
Fl-2023, aktar minn nofs it-taxxa fuq id-dħul kienet miġbura minn individwi u djar, ammont ta’ 63.7% tat-total, ekwivalenti għal €1.5 biljun. Il-korporazzjonijiet mhux finanzjarji u dawk finanzjarji kkontribwew 18.9% u 17.1% rispettivament.
Iż-żieda ta’ €180.8 miljun fit-taxxa fuq id-dħul meta mqabbla mal-2022 kienet primarjament mis-sorsi tad-djar (€138.4 miljun) kif ukoll żidiet mit-taxxa fuq id-dħul minn korporazzjonijiet finanzjarji (€102.9 miljun). Dawn iż-żidiet ġew parzjalment kkontrobilanċjati minn tnaqqis ta’ €58.6 miljun fit-taxxa fuq id-dħul mill-korporazzjonijiet mhux finanzjarji.
Id-dħul totali mit-taxxa ambjentali fl-2023 żdied b’€28.2 miljun biex laħaq €315.5 miljun, li jirrappreżenta 5.6% tad-dħul totali miġbur mit-taxxi u kontribuzzjonijiet soċjali, kif ukoll 1.5% tal-PGD.
It-taxxi fuq l-enerġija, inkluża t-taxxa fuq il-fjuwils tat-trasport, kienu l-akbar sezzjoni tat-taxxi ambjentali b’żieda ta’ €10.6 miljun, b’riżultat prinċipali ta’ żieda fid-dħul mit-taxxi fuq il-permessi tal-emissjonijiet (€9.4 miljun). Dan kien segwit mid-dħul miġbur mit-taxxi fuq it-trasport b’41.1% u t-taxxi fuq it-tniġġis b’9.7%.
