Frank Zammit | Mill-Arġentina sas-Sede ta’ Pietru: Il-Vjaġġ ta’ Jorge Mario Bergoglio

Il-ħajja ta’ Papa Franġisku, imwieled bħala Jorge Mario Bergoglio, hija waħda ta’ dedikazzjoni, umiltà u servizz. Minn żagħżugħ fi Buenos Aires sal-għażla tiegħu bħala l-ewwel Papa mill-Amerika t’Isfel, il-vjaġġ tiegħu hu xhieda ta’ kif fidi u umiltà jistgħu jmexxu persuna lejn l-ogħla pożizzjoni fil-Knisja Kattolika. Din il-kitba titfa’ dawl fuq il-passaġġ tiegħu mill-Arġentina sal-Katedra ta’ Pietru. 

Jorge Mario Bergoglio twieled fit-13 ta’ Diċembru 1936, f’familja ta’ immigranti Taljani fl-Arġentina. Sa minn kmieni, kien magħruf għas-sempliċità tiegħu u l-mod kif kien jersaq lejn in-nies l-aktar fil-bżonn. Hu studja x-xjenzi u l-letteratura, iżda mbagħad iddeċieda jidħol fis-Soċjetà ta’ Ġesù, magħrufa aħjar bħala s-Soċjetà tal-Ġiżwiti. Din kienet għażla sinifikanti, hekk kif il-Ġiżwiti huma magħrufa għall-impenn tagħhom lejn l-edukazzjoni, is-servizz soċjali u l-ħidma fost il-foqra. 

Bergoglio ġie ordnat saċerdot fl-1969 u, matul is-snin, beda jagħmel isem bħala persuna li tisma’, tgħin u tmexxi b’umiltà. Fl-1998 inħatar Arċisqof ta’ Buenos Aires, u fl-2001 sar kardinal taħt il-Papa Ġwanni Pawlu II. Minkejja r-rwol tiegħu ta’ tmexxija, baqa’ jgħix b’mod sempliċi u jivvjaġġa bit-trasport pubbliku, żewġ aspetti li kienu juru ċ-ċaħda tiegħu għall-pompa u għall-prestiġju personali. 

Fl-2013, wara r-riżenja mhux mistennija ta’ Papa Benedittu XVI, il-Kardinal Bergoglio ġie elett Papa mill-Kulleġġ tal-Kardinali. Dan kien mument storiku: mhux biss kien l-ewwel Papa Ġiżwita, iżda wkoll l-ewwel wieħed mill-Amerika t’Isfel u l-ewwel li ħa l-isem Franġisku – f’ġieħ San Franġisk t’Assisi, simbolu tal-faqar u l-paċi. 

Bħala Papa, Franġisku beda jġib bidla fil-mod kif il-Knisja titkellem u taġixxi fuq diversi kwistjonijiet. Tkellem b’mod ċar favur il-foqra, l-emarġinati u dawk li s-soċjetà tinsa. Saħaq fuq il-ħtieġa ta’ Knisja li toħroġ minnha nnifisha u tersaq lejn il-periferiji.  

Evangelii Gaudium u Laudato Si’ huma żewġ dokumenti importanti tal-Papa Franġisku, imma jiffokaw fuq temi differenti, anki jekk għandhom linja komuni ta’ mħabba u ħniena. Filwaqt li Evangelii Gaudium hi kkonċentrata fuq il-missjoni tal-Knisja, il-ħtieġa li ssir aktar inklużiva, u l-prijorità tal-evanġelizzazzjoni. Laudato Si’ (ippubblikata fl-2015) tiffoka prinċipalment fuq il-ħarsien tal-ambjent u l-bżonn li l-umanità tinvesti f’kultura ta’ kura għall-pjaneta. Filwaqt li l-ewwel eżortazzjoni tikkundanna l-kulturi ta’ konsum u l-inugwaljanza soċjali, Laudato Si’ toffri appell għall-għaqda globali biex jitwettaq sforz kollettiv għall-ħarsien tal-ambjent, tikkritika l-politiki ekonomiċi li jikkontribwixxu għall-kisba ta’ qligħ f’talba għar-riżorsi naturali. 

Fratelli Tutti, li ġewwa f’Evangelii Gaudium il-Papa jinkludi wkoll il-fokus fuq is-solidarjetà u l-komunità, jippromovi l-imħabba universali u l-aħjar forma ta’ fraternità fost il-bnedmin, fejn jappella għall-ftuħ u l-għaqda fid-dinja, hekk kif wara l-pandemija kulħadd irid jerġa’ jikkostruwixxi soċjetà aktar ġusta u kompassjonata. F’kull wieħed minn dawn id-dokumenti, il-Papa jappella għall-kura tal-foqra, l-emarġinati, u l-ħarsien tal-pjaneta bħala l-valuri fundamentali biex inkunu fit-tessut soċjali globali. 

Biex inwieġbu b’mod aktar komplet, tistqarr li l-Papa Franġisku jgħaqqad l-evanġelizzazzjoni mal-ħarsien tal-ambjent u l-ġustizzja soċjali f’kull wieħed minn dawn id-dokumenti. 

Il-Knisja Sptar tal-Papa Franġisku, magħrufa wkoll bħala “Il-Knisja tal-Papa Franġisku,” hija waħda mill-proġetti li juru l-impenn tal-Papa biex jirrealizza l-ideali tiegħu ta’ servizz, kompassjoni, u ħniena. Filwaqt li l-Knisja tradizzjonali tal-Kattoliċiżmu kienet ħafna drabi assoċjata mal-kostruzzjoni ta’ istituzzjonijiet kbar u l-konservazzjoni tal-ġid, il-Papa Franġisku deċiż biex jibni Knisja li tirrifletti l-fidi li l-Knisja għandha għall-foqra u l-emarġinati. Il-Knisja tal-Papa Franġisku, min-naħa l-oħra, hija post fejn il-ġusti, il-fqar, u dawk li jsofru jsibu rifuġju u kura. Dan mhux biss bħala komunità spiritwali, iżda wkoll bħala post fejn il-Papa u l-Knisja jidhru bħala qaddejja tal-poplu. Waqt li wkoll juri l-attenzjoni tiegħu lejn dawk li għandhom bżonn l-għajnuna, knejjes bħal dawn jikkostitwixxu simboli ta’ għajnuna u appoġġ fil-ħajja ta’ kuljum. 

Il-Kardinali ta’ Franġisku ħafna drabi huma magħżula mhux biss fuq il-bażi ta’ esperjenza reliġjuża iżda wkoll fuq il-kapaċità tagħhom li jindirizzaw kwistjonijiet soċjali u morali fil-kuntest tal-lum. Il-Papa Franġisku huwa magħruf li jħobb joħloq Knisja inklużiva, u għalhekk in-nomina tal-kardinali taħtu hija spiss magħmula biex tiġġenera diversità, kemm fil-kultura, fl-għerf, kif ukoll fil-fehmiet pastorali. Fosthom, hemm kardinali minn diversi partijiet tad-dinja, u ħafna minnhom huma magħżula għas-sensibbilità tagħhom lejn il-foqra, il-kwistjonijiet ambjentali, u l-ġustizzja soċjali. Il-Kardinali huma wkoll l-ewwel li jagħżlu l-Papa li jmiss, u għalhekk, il-Papa Franġisku assigura li jinkludi f’dan il-korp persuni li verament jirriflettu l-viżjoni tiegħu ta’ Knisja ħajja, impenjata fil-komunità globali. 

Il-vjaġġ ta’ Bergoglio huwa eżempju ta’ kif it-tmexxija tista’ tkun ibbażata fuq il-qalb u mhux biss fuq ir-regoli. Il-Papa Franġisku rnexxielu jġib miegħu sens frisk u umanità fil-Vatikan, u ħafna jaraw fih figura li verament tirrifletti l-valuri tal-Vanġelu. 

Għalkemm il-vjaġġ tiegħu beda fit-toroq imqallba ta’ Buenos Aires, sa ftit jiem ilu kien qiegħed fuq it-tron ta’ Pietru – mhux bħala sovran, imma bħala qaddej. Il-messaġġ tiegħu huwa wieħed ċar: il-vera tmexxija hi servizz, u l-vera qawwa tinsab fl-imħabba u l-kompassjoni. Papa Bergoglio, Santo Subito!