L-ispinta interna ta’ Malta kontra l-liġijiet tal-vjolenza domestika tikkuntrasta bil-kbir mal-pożizzjoni tagħha fi Brussell, fejn tirreżisti li tapprova definizzjoni armonizzata ta’ stupru mingħajr kunsens proposta mid-Direttiva tal-UE dwar il-Vjolenza bejn is-Sessi. Filwaqt li l-Kummissarju ta’ Malta għall-Ugwaljanza, Helena Dalli, tħeġġeġ approċċ unifikat, pajjiżha ma jridx jieħu dan il-pass.
Flimkien ma’ 16-il stat ieħor tal-UE, jopponi li jiġu estiżi regoli komuni għall-prosekuzzjoni transkonfinali ta’ każijiet ta’ stupru. L-attivisti jargumentaw li din il-pożizzjoni, li tiffoka fuq l-hekk imsejħa "delitti tal-euro", iddgħajjef l-għan tad-direttiva li tipprovdi protezzjoni legali konsistenti lill-vittmi madwar l-istati membri.
Il-Ministru tal-Ġustizzja Jonathan Attard jistqarr li l-liġi nazzjonali Maltija taqbeż l-istandards proposti tal-UE, iżda jopponi l-kompetenza tal-UE li timponi obbligi fuq l-istati membri fir-rigward tal-liġi nazzjonali. Il-kritiċi jargumentaw li l-fehma restrittiva ta’ Malta dwar il-liġi tal-UE tikkontradixxi l-immaġni tagħha bħala r-rebbieħa tad-drittijiet LGBTQI.
It-tħassib dwar il-vulnerabbiltà tan-nisa u l-individwi LGBTQI jibqa’ jippersisti, li jenfasizza l-ħtieġa għal qafas legali unifikat biex tiġi żgurata protezzjoni konsistenti fin-nazzjonijiet kollha tal-UE.
Is-sena li għaddiet 3,100 vittma ta’ vjolenza domestika – 77% minnhom nisa – talbu għajnuna mil-liġi, li damet biex tieħu azzjoni immedjata biex tipproteġi nisa partikolarment vulnerabbli mingħajr għażla ħlief li jgħixu ġewwa d-dar tal-aggressur tagħhom.
Hemm żewġ Malta differenti li qegħdin jilagħbu kontra xulxin; waħda f’pajjiżna u oħra fi Brussell
Malta ħafna drabi tippreferi tadotta ħarsa restrittiva tat-tfassil tal-liġijiet tal-UE għax ta’ spiss tħoss il-pressjoni tal-UE jew ta’ stati membri influwenti oħra. Biex tkompli tgawdi dik il-pożizzjoni fuq il-liġijiet li ‘forsi ma jogħġbuhiex’, jeħtieġ li turi nuqqas simili ta’ ħeġġa fuq liġijiet ta’ ‘superstruttura’ bħalma huma d-definizzjoni armonizzata ta’ stupru mingħajr kunsens.
Iżda s-17-il stat li jopponu l-proposti tad-direttiva qed jistrieħu wkoll fuq l-opinjoni maħruġa mis-Servizz Legali tal-Kunsill (CLS), li tgħid li t-Trattat tal-Unjoni Ewropea (TFUE) diġà għandu lista ta’ “delitti tal-euro”. L-istupru mhuwiex wieħed minnhom. Tentattivi min-naħa tal-Kummissjoni Ewropea qed jippruvaw jargumentaw li l-istupru huwa għodda ta’ sfruttament sesswali u li s-CLS tgħid li l-kunċett ta’ ‘sfruttament sesswali’ taħt it-TFUE jista’ jintuża biss fuq aspett speċifiku tat-traffikar tal-bnedmin.
F’kumment mal-gazzetta oħt Malta Today, Jonathan Attard qal li l-kunċett ta’ ‘sfruttament sesswali’ ġeneralment ma jintużax biex ikopri reati bħall-istupru jew l-involviment ta’ attività sesswali ma’ persuna mingħajr il-kunsens tagħha, li l-element essenzjali tagħhom huwa l-vjolenza sesswali li taffettwa direttament l-integrità fiżika u l-libertà sesswali, għall-kuntrarju għall-isfruttament sesswali.
Is-servizz legali tal-Kunsill jissuġġerixxi li kompromess jista' jintlaħaq billi jiġi adottat approċċ mhux diskriminatorju, li jirreferi għall-isfruttament sesswali ta' "adulti" jew "persuni" biex jiġi abbozzat mill-ġdid ir-reat ta' stupru b'mod newtrali għall-ġeneru. Id-direttiva proposta dwar il-Vjolenza Ibbażata fuq is-Sessi għandha l-għan li tistabbilixxi regoli minimi għal reati kriminali, inkluż stupru kontra n-nisa, mutilazzjoni ġenitali femminili, vendetta pornografika, ‘cyber stalking’, ‘cyber harassment’, u ‘cyber incitement’ għall-vjolenza.
Skont it-TFUE, regoli bħal dawn jistgħu jiġu stabbiliti għal reati partikolarment serji b'dimensjoni transkonfinali. Is-Servizz Legali tal-Kunsill jenfasizza l-ħtieġa għal qbil unanimu biex tiġi estiża l-lista ta’ '"euro-reati." Il-Kunsill jikkritika l-interpretazzjoni tal-Kummissjoni, billi tissuġġerixxi approċċ newtrali għall-ġeneru biex jiġi definit l-istupru li jinvolvi adulti aktar milli biss in-nisa, u jsemmi sfidi legali potenzjali bbażati fuq dispożizzjonijiet ta' nondiskriminazzjoni.
MEPS xejn ferħana
Minkejja sejħiet mill-Kummissarju Maltija għall-Ugwaljanza Helena Dalli u l-MEP Laburista Cyrus Engerer, Malta żammet lura milli tapprova d-definizzjoni armonizzata ta’ stupru. Waqt li esprimew diżappunt għar-rifjut tal-Kunsill, l-MEP Irlandiż Frances Fitzgerald u l-MEP Svediż Evin Incir, negozjaturi dwar il-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa, ikkritikaw ċerti gvernijiet tal-UE, notevolment Franza u l-Ġermanja, talli rreżistu definizzjoni ta' stupru bbażata fuq il-kunsens fil-leġiżlazzjoni.
Huma enfasizzaw li l-indirizzar tal-istupru huwa kruċjali għal regoli komprensivi kontra l-vjolenza fuq in-nisa. Id-dejta mill-Aġenzija tal-UE għad-Drittijiet Fundamentali fl-2014 żvelat rati allarmanti ta’ vjolenza sesswali, b’mara minn kull għaxra fl-UE tesperjenza vjolenza domestika mill-età ta’ 15-il sena, filwaqt li mara minn kull għoxrin tisfa vittma ta’ strupru.
L-MEPs saħqu u enfasizzaw l-obbligu li jiġu salvagwardjati l-Ewropej kollha skont il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali.
