Victor Ragonesi, li kien assistent personali tal-Prim Ministru Ġorġ Borg Olivier u figura ewlenija fit-taħditiet ta’ Malta mal-Gran Brittanja dwar l-indipendenza, miet fl-età ta’ 101 sena.
Ragonesi sar l-assistent ta’ Borg Olivier wara r-rebħa tal-Partit Nazzjonalista fl-elezzjoni ġenerali tal-1962, elezzjoni li kienet immexxija bil-messaġġ li Malta kellha tikseb l-indipendenza tagħha.
Ragonesi kien jivvjaġġa kontinwament bejn Londra u l-Auberge d’Aragon, fejn kien jinsab l-Uffiċċju tal-Prim Ministru, u kien jiltaqa’ mal-Brittaniċi u ma’ pajjiżi tal-Commonwealth bħall-Indja u l-Kenja biex jitgħallem mingħandhom kif kellhom jittrattaw lill-ex kolonjalista tagħhom.
Qatt ma kien jorqod aktar minn erba’ sigħat, qalet bintu l-kbira Mariella Cassar f’intervista ma’ MaltaToday is-sena li għaddiet, meta Ragonesi ċċelebra għeluq il-mitt sena tiegħu fl-istess sena li fiha Malta fakkret is-sittin anniversarju tal-Indipendenza.
“Wara l-elezzjoni tal-1962, sar l-assistent personali ta’ Borg Olivier. Kien joħroġ mid-dar fis-6 ta’ filgħodu, jirritorna għall-ikel u siesta sas-4 ta’ wara nofsinhar, u jerġa’ jitlaq sal-lejl ta’ nofsillejl,” kienet qalet Mariella.
U waqt li Ġorġ Borg Olivier jibqa’ meqjus bħala l-missier tal-Indipendenza Maltija, ftit għandhom dubju dwar ir-rwol kruċjali li Ragonesi kellu bħala l-appoġġ ewlieni tal-Prim Ministru Nazzjonalista f’dak iż-żmien.
Ragonesi twieled fis-7 ta’ Settembru 1924 f’familja Beltija magħrufa bil-fedeltà tagħha lejn il-Partit Nazzjonalista, ħbieb tal-mexxejja Enrico Mizzi u Ugo Mifsud, u parti minn dik il-kurrenta tal-Italofili li kienet tippermeja Malta qabel il-gwerra. Aktar tard sar ukoll kittieb tad-diskorsi tal-mexxej tal-PN wara li Enrico Mizzi rritorna mill-internament fl-Uganda.
Ragonesi, avukat ta’ professjoni, sar segretarju ġenerali tal-PN sal-1955, fi żmien meta l-partit kien kontra l-pjan tal-Prim Ministru ta’ dak iż-żmien Dom Mintoff li jfittex l-integrazzjoni ma’ Gran Brittanja. Il-PN kien sabotaġġa r-referendum dwar l-integrazzjoni. Sal-1958, il-Partit Laburista – li kien irreżenja mill-gvern wara r-rivolti – u l-Partit Nazzjonalista kienu t-tnejn ħadu direzzjoni lejn Malta indipendenti.
Wara l-elezzjoni tal-1962, Ragonesi ħa sehem f’kull laqgħa u negozjar fit-triq lejn l-Indipendenza, jaħdem flimkien mal-Professur J.J. Cremona fid-drafting tal-Kostituzzjoni.
“Ridna li l-Ingliżi u n-NATO jżommu lil Malta bħala bażi,” qal Ragonesi f’intervista ma’ Campus FM fis-snin 2000. “Kien kwistjoni ta’ sigurtà għalina – biex inkunu nistgħu nattiraw investiment barrani, mingħajr periklu li xi pajjiż ieħor jaħtifna u jitilfu l-investituri dak li kienu investew. Għednilhom lill-Ingliżi: ilkom tisfruttawna għal 164 sena, issa trid tħallsu għall-bażi. Ikkonkludejna ftehim finanzjarju u għal 10 snin offrewna £51 miljun.”
Sas-sena 1966, Ragonesi telaq minn dik il-pożizzjoni – familja bi tliet ibniet u iben kienet teħtieġ tip ieħor ta’ attenzjoni. Bintu Mariella kienet qalet lil MaltaToday: “Kellu karattru iebes, imma kien aktar ħarxa fil-kliem milli fil-fatti. Ħafna nies kienu jibżgħu minnu ftit, imma jien qatt le.”
Ragonesi kien miżżewweġ lil Maria Concetta Ragonesi, imwielda Casolani, li mietet qabelu. Kellhom erbat itfal: Mariella Cassar, Anne Argent, Rodolfo Ragonesi u Isabelle Ragonesi.
.png)
