Il-liġijiet dwar l-abort f’Malta t-tieni l-aktar restrittivi fl-Ewropa

Malta tinsab it-tieni mill-qiegħ fost 53 pajjiż Ewropew f’termini ta’ drittijiet dwar l-abort, skont l-European Abortion Policy Atlas 2025.

L-Atlas, prodott mill-European Parliamentary Forum for Sexual and Reproductive Rights (EPF) u mill-International Planned Parenthood Federation European Network (IPPF EN), jevalwa pajjiżi u territorji skont il-qafas legali, l-aċċess għas-servizzi u l-informazzjoni disponibbli.

Fl-Atlas tal-2025, Malta skorjat 3.7%, tqiegħdet ftit iktar minn Andorra (0%) u taħt il-Polonja (18.6%). Dan jirrappreżenta żieda żgħira minn skor 2021 ta’ 0%, li riflettiet il-projbizzjoni totali fuq l-abort bla eċċezzjonijiet legali.

Is-skor ta’ Malta jirrifletti l-liġi ta’ 2023 li tippermetti l-abort biss meta l-ħajja tal-mara tkun f’riskju immedjat, b’kunsens ta’ tliet speċjalisti mediċi. Minkejja din il-bidla legali, Malta tibqa’ fost l-aktar pajjiżi restrittivi fl-Ewropa, fejn l-abort mhux permess anke meta s-saħħa tal-omm tkun f’riskju minħabba t-tqala.

Fil-konfront, il-Gibraltar skorja żieda minn 8% fl-2021 għal 58.6% wara li effettivament dekriminalizza l-abort, jippermetti l-abort fil-ewwel 12-il ġimgħa jekk “is-saħħa mentali jew fiżika” tal-mara tkun f’riskju, u wara 12-il ġimgħa jekk il-ħajja tagħha tkun f’riskju. Iċ-ċifri ta' San Marino żdied minn 22% fl-2021 għal 60% wara referendum fejn 77% tal-votanti appoġġjaw id-dekriminalizzazzjoni sħiħa tal-abort.

L-Atlas jipprovdi evalwazzjonijiet dettaljati għal kull pajjiż, inkluż Malta, fuq erba’ aspetti ewlenin. Rigward is-status legali, l-abort jibqa’ kriminalizzat b’multa stretta. Fir-rigward tal-aċċess, l-abort mhux disponibbli fuq talba, u r-restrizzjonijiet legali jnaqqsu b’mod sinifikanti l-aċċess għas-servizzi. F’termini ta’ kura klinika u provvista ta’ servizz, Malta ma tipprovdi l-ebda abort mediku u l-abort permezz tat-telemedicina mhux permess, u b’hekk jillimita l-kura sikura. Fl-oqsma tal-informazzjoni, il-gvern Malti ma jipprovdi informazzjoni affidabbli online dwar is-servizzi ta’ abort, u joħloq ostakli addizzjonali għal min ifittex kura.

F’Europa, l-Atlas juri li biss 9 pajjiżi jibqgħu jirregolaw l-abort skont kodiċi kriminali, esponendo pazjenti u provdaturi għal potenzjali sanzjonijiet. L-abort huwa disponibbli fuq talba f’43 pajjiż, imma biss tmien pajjiżi ma jpoġġux ostakli obbligatorji bħall-perjodi ta’ stennija, konsulenza obbligatorja, jew awtorizzazzjoni ta’ parti terza. Tlettax-il pajjiż jgħatti l-abort taħt l-assigurazzjoni nazzjonali tas-saħħa, u 22 gvern jipprovdu informazzjoni affidabbli online dwar servizzi ta’ abort, filwaqt li seba’ biss jipprovdu protezzjoni legali kontra molest.

Pajjiżi bħal Iżvezja (94.6%), Franza (85.2%) u l-Olanda (80.3%) jokkupaw il-quċċata tal-klassifika, b’protezzjoni legali komprensiva, servizzi aċċessibbli u informazzjoni provduta mill-gvern. L-Atlas jirrakkomanda li pajjiżi dekriminalizzaw l-abort, jneħħu l-abort mill-kodiċi kriminali, u jiżguraw kopertura taħt sistemi nazzjonali tas-saħħa. Huwa wkoll rakkomandat li jitneħħew ostakli mediċi mhux meħtieġa u li tingħata informazzjoni preċiża u uffiċjali dwar servizzi ta’ abort. Dan jista’ jtejjeb l-aċċess għal abort sikur u legali u jgħin li l-politiki nazzjonali jaqblu ma’ standards internazzjonali.

Il-Socialists and Democrats (S&D) fil-Parlament Ewropew irreferixxew għall-Atlas f’stqarrija pubblika fuq il-midja soċjali, u enfasizzaw id-differenza bejn pajjiżi li jirrispettaw l-awtonomija tan-nisa u dawk li kriminalizzaw l-abort. L-istqarrija, li semmiet il-Polonja iżda mhux Malta, qalet li r-restrizzjonijiet fuq l-abort jħawdu n-nisa, jillimitaw l-ugwaljanza u jħasdu d-demokrazija, u ħeġġet għal abort sikur, legali u aċċessibbli f’kull pajjiż Ewropew.

More in Politika