Id-Deputati Laburisti rrifjutaw li jkun hemm diskussjoni dwar l-iskandlu ta’ Fortina fil-Kumitat tal-Kontijiet Pubbliċi (PAC) waqt li kumitat parlamentari ieħor diġà qed jiddiskuti l-istess ftehim.
L-Erbgħa, id-Deputat Nazzjonalista u Chairman tal-PAC Darren Carabott talab għal diskussjoni urġenti dwar is-sejbiet tal-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika (NAO) dwar il-ftehim tal-2019 li fih il-gvern għadda riżoluzzjoni parlamentari biex ineħħi l-kundizzjonijiet fuq art pubblika li kienet akkwistata mill-Grupp Fortina.
Iżda d-Deputati Laburisti Glenn Bedingfield u Alex Muscat qalu li “ma jagħmilx sens” li jkun hemm żewġ kumitati jiddiskutu l-istess rapport fl-istess ħin. Il-Kumitat tal-Verifika, fejn ir-rapport se jkun diskuss fit-6 ta’ Ottubru, m’għandux l-istess funzjoni investigattiva bħall-PAC.
Il-ġimgħa l-oħra, id-Deputat Prim Ministru Ian Borg sejjaħ il-kumitat tal-NAO biex jiddiskuti l-kuntratt ta’ Fortina, u qal li d-deputati f’dak il-kumitat għandhom ir-responsabbiltà li jiżguraw li l-prezz tal-ftehim ikun wieħed ġust.
L-iskandlu
Investigazzjoni tal-NAO, ippreżentata fil-parlament it-Tnejn, żvelat kif il-Grupp Fortina ħallas inqas minn nofs l-ammont dovut sabiex jitneħħu l-kundizzjonijiet fuq diversi biċċiet ta’ art pubblika li kellu f’idejh.
Fortina ħallset €8.1 miljun iżda rapport ta’ stima, li kien inżamm moħbi mill-eks chairman tal-Awtorità tal-Artijiet Lino Farrugia Sacco (illum mejjet), stima li l-valur kien aktar mid-doppju tal-ammont imħallas.
Il-ftehim ġie ffirmat fl-2019 wara li l-parlament approva proposta mressqa minn Borg, dak iż-żmien ministru tal-artijiet. L-Oppożizzjoni kienet ivvutat kontra.
Sejbiet gravi
L-investigazzjoni tal-NAO sabet li l-prezz ta’ €8.1 miljun kien ibbażat fuq proċess difettuż meta l-periti maħtura mill-Awtorità tal-Artijiet ngħataw termini ta’ referenza żbaljati mill-eks CEO Carlo Mifsud. Il-periti kienu mitluba jivvalutaw biċċa art waħda biss meta Fortina kienet qed titlob li jitneħħu l-kundizzjonijiet minn erba’ biċċiet ta’ art.
Importanti, l-inkjesta sabet ukoll li rapport ta’ stima, ikkummissjonat mill-bord tal-Awtorità tal-Artijiet f’Marzu 2019 biex jikkoreġi l-lakuni tar-rapport oriġinali, inżamm moħbi mill-chairman Lino Farrugia Sacco, li miet fl-2021.
Dan it-tieni rapport, li wasal għand il-NAO biss permezz tal-kumpanija tal-verifika, stima li t-tneħħija tal-kundizzjonijiet fuq il-biċċiet kollha tal-art kienet ta’ bejn €18 miljun u €23.9 miljun, skont it-termini ta’ ħlas.
Xorta waħda, Farrugia Sacco żamm dan ir-rapport moħbi mill-bord tal-Awtorità tal-Artijiet, il-ministru u s-segretarju parlamentari, u konsegwentement ukoll mill-parlament. Fil-fatt, l-NAO sab li f’Ġunju 2019, Farrugia Sacco saħansitra qarraq bil-bord meta qalilhom li l-istima kienet għadha pendenti, meta fir-realtà kien ilu għandu r-rapport f’idejh minn April ta’ dik is-sena.
Persuna oħra li kienet taf b’dan ir-rapport kienet Keith Schembri, l-eks kap tal-istaff fl-Uffiċċju tal-Prim Ministru, bil-NAO jiżvela li l-kumpanija tal-verifika kienet ġiet istrwita biex tibgħat il-kontijiet tagħha lill-OPM minflok lill-Awtorità tal-Artijiet.
Schembri qal lill-NAO li ma setax jiftakar x’kien ir-rwol tiegħu fil-ftehim ta’ Fortina.
Stima separata, ikkummissjonata mill-NAO bħala parti mill-investigazzjoni tiegħu, poġġiet il-prezz ta’ tneħħija tal-kundizzjonijiet fuq €21 miljun.
Il-Grupp Fortina ċaħad xi ħaġa ħażina u qal li se jkun qed jevalwa r-rapport tal-NAO fid-dettall qabel ma jagħmel xi kumment pubbliku dwar is-sejbiet.
