L-ixkaffa kontinentali ta’ Malta bħala Żona Ekonomika Esklussiva

Dr Peter Gatt ippubblika fuq ir-rivista Tectonics artiklu innovattiv dwar il-ġeoloġija tal-ixkaffa kontinentali ta’ Malta, li reċentement ġie ddikjarat bħala ż-Żona Ekonomika Esklussiva (EEZ). L-istudju, intitolat “Tectonic segmentation of the Mesozoic to Paleogene Malta isolated carbonate platform: A key to rifting in the Central Mediterranean” jippreżenta bażijiet ġodda skoperti mill-awtur fl-EEZ ta’ Malta. Aktar minn 1000 km ta’ linji sismiċi u dejta minn BP u Total jikkonfermaw l-iskoperta ta’ tliet bażijiet ġodda — Malta, Melita, u Medina — li żviluppaw b’suċċessjoni bħala bażijiet ta’ 100 km wiesa’, orjentati mil-Lvant-Grigal lejn in-Nofsinhar-Lbiċ. 

L-aspett eċitanti ta’ din l-iskoperta hu li dawn il-bażijiet jistgħu jospitaw sistemi ta’ idrokarburi b’ġibjuni ta’ gass u żejt fl-EEZ ta’ Malta. Dr Gatt għandu l-intenzjoni jwettaq aktar riċerka dwar il-potenzjal tal-gass f’dawn il-bażijiet u dwar il-ġeoloġija tul l-għoljiet tettoniċi li jifirduhom, li jistgħu jaġixxu bħala siġilli naturali għall-gass fil-ġibjuni. 

Matul l-aħħar 60 sena, l-esplorazzjoni taż-żejt u l-gass f’Malta ma rnexxietx, billi kienet ibbażata fuq mudelli ta’ sistemi ta’ idrokarburi skoperti fit-Tuneżija u barra minn xtut Sqallija. L-istudju ta’ Gatt jipproponi mudell ġdid li jista’ jservi bħala bażi biex jerġa’ jiġi evalwat il-potenzjal offshore ta’ Malta. 

Din l-iskoperta hi ta’ importanza għal Malta peress li hi l-aktar pajjiż fl-Ewropa dipendenti fuq idrokarburi għall-ħtiġijiet tal-enerġija tagħha — kollha importati b’nefqa għolja fuq it-taxxi tal-poplu. Parti kbira mill-elettriku ta’ Malta tiġi prodotta minn gass naturali likwifikat (LNG) importat, li skont riċerka reċenti għandu impatt sinifikanti fuq l-emissjonijiet tal-gassijiet serra. Jekk il-gvern jiddeċiedi jesplora dawn il-bażijiet ġodda, l-użu ta’ gass naturali ppumpjat direttament mill-kampijiet jista’ jnaqqas b’mod sinifikanti l-impronta kurrenti tal-emissjonijiet. 

L-iskoperti ta’ kampijiet kbar tal-gass marbuta ma’ pjattaformi karbonatiċi iżolati f’pajjiżi bħall-Eġittu, Iżrael, u Ċipru aktar minn għaxar snin ilu, bidlu l-mappa tal-enerġija fil-Lvant tal-Mediterran, li dejjem aktar qed issir fornitur ta’ enerġija lill-Ewropa. 

Ix-xogħol ta’ Gatt juri li l-Gżejjer Maltin huma l-parti emersa ta’ pjattaforma karbonatika iżolata ta’ 200 km wiesgħa, li ġiet segmentata mit-tensjoni tettonika li ħolqot it-tliet bażijiet. Din il-qoxra kontinentali rqiqa u l-magmatiżmu profond assoċjat magħha joffru wkoll opportunità għall-iżvilupp tal-enerġija ġeotermika profonda fl-EEZ ta’ Malta — l-aktar forma ta’ enerġija nadifa u sostenibbli. 

Bħala President tal-Kamra tal-Ġeologi ta’ Malta, Dr Gatt jemmen li jekk il-gvern jimplimenta programm serju ta’ esplorazzjoni tal-gass, kif għamlu l-pajjiżi ġirien kollha, skoperta ta’ gass tista’ tkun punt ta’ bidla għall-ekonomija ta’ Malta, li bħalissa hija ffukata żżejjed fuq tkabbir mhux sostenibbli fil-popolazzjoni, it-turiżmu u l-kostruzzjoni — b’konsegwenzi negattivi għall-ambjent.