Erba’ pajjiżi – l-Irlanda, Spanja, in-Netherlands u s-Slovenja – ħabbru li mhux se jipparteċipaw fil-Eurovision Song Contest tal-2026 wara li l-Unjoni Ewropea tax-Xandir (EBU) iddeċidiet li Iżrael jitħalla jikkompeti minkejja l-kontroversja internazzjonali dwar il-gwerra f’Gaza u allegazzjonijiet ta’ prattiċi ta’ votazzjoni inġusti.
ix-xandara ta’ dawn il-pajjiżi kienu fost dawk li talbu li Iżrael jiġi eskluż, iżda l-proposta ġiet miċħuda f’laqgħa tal-EBU f’Ġinevra. Ix-xandira Spanjola insistiet saħansitra għal votazzjoni sigrieta — talba li ġiet irrifjutata u li “żiedet id-diffidenza” lejn l-organizzazzjoni tal-festival.
RTÉ tal-Irlanda qalet li l-parteċipazzjoni tagħha kienet “ma tistax tiġi ġġustifikata” fid-dawl tat-“telf tal-ħajja tal-biża’” u l-kriżi umanitarja fil-Gaza, li qed tpoġġi mijiet ta’ eluf ta’ ċivili f’riskju.
Spanja, bħala parti mill-“Big Five” flimkien mal-UK, Franza, il-Ġermanja u l-Italja, normalment tingħata post dirett fil-finali minħabba l-kontribuzzjoni finanzjarja tagħha għall-EBU – fatt li jagħmel id-deċiżjoni tagħha saħansitra aktar sinifikanti.
Martin Green, direttur tal-Eurovision, sostna li l-vot kien riżultat ta’ “dibattitu onest u emozzjonanti”, iżda li sħab l-EBU enfasizzaw li l-festival “m’għandux jintuża bħala teatru politiku” u għandu jżomm “ċerta newtralità”.
Min-naħa tiegħu, il-President Iżraeljan Isaac Herzog faħħar id-deċiżjoni li Iżrael jibqa’ parti mill-kompetizzjoni u ddeskriva dan bħala “ġest ta’ solidarjetà u ħbiberija”.
L-EBU rrappurtat li l-attentat biex jiġi eskluż il-pajjiż jista’ jiftaħ il-bieb għal bojkott kulturali usa’, b’Golan Yochpaz, CEO tax-xandir Iżraeljan KAN, jgħid li “ħadd ma jaf min jista’ jkun il-mira li jmiss”.
Il-Public Broadcasting Services għadha ma esprimietx il-pożizzjoni tagħha. Iżda aktar kmieni din is-sena, il-Ministru għall-Kultura Owen Bonnici kien insista li Malta “għandha tibqa’ tipparteċipa” irrispettivament mill-involviment ta’ Iżrael.
Madankollu, l-MP Laburista Edward Zammit ma qabilx u sejjaħ biex Malta wkoll tirtira:
“L-istess kif l-EBU keċċiet lir-Russja fl-2022, Iżrael għandu jiġi eskluż għal atti simili jew agħar,” qal fil-Parlament.
Hekk kif id-deċiżjonijiet dwar il-Festival tal-Kanzunetta tal-2026 qed jittieħdu, il-pressjoni fuq Malta biex tiddefinixxi l-pożizzjoni tagħha qiegħda tikber — u l-kontroversja politika madwar l-Eurovision jidher se tibqa’ fil-quċċata għal żmien twil.
