Tgħaddi minn Triq ir-Repubblika tinduna li hemm iżjed imwejjed u siġġijiet fit-toroq milli nies għaddejjin. Din il-gazzetta investigat l-invażjoni tat-toroq Beltin mill-imwejjed tar-ristoranti.
F'Ġunju tal-2024 kien hemm 31 stabbiliment bl-imwejjed u siġġijiet barra skont il-Ministru għall-Artijiet Stefan Zrinzo Azzopardi fi tweġiba għal Mistoqsija Parlamentari. Fl-istess sena kien hemm videos jiċċirkolaw fuq l-internet b’ambulanzi li bilkemm setgħu jgħaddi minn toroq fil-Belt minħabba dawn l-imwejjed u siġġijiet.
Ir-residenti Beltin ilhom jitkellmu fuq din il-problema, u t-telfa tat-toroq Beltin a skapitu ta’ dawn l-imwejjed. Din ir-rabja tidher mill-grupp soċjali u informali ‘Residenti Beltin Valletta’. Huma tkellmu ma’ din il-gazzetta u qalu li kemm bħala grupp, kif ukoll bħala residenti, ilhom jitkellmu fuq din il-kwistjoni mill-pandemija iżda issa “l-abbużi komplew jiggravaw.”
Dan hekk kif fiż-żmien il-pandemija fl-2021 ħarġu permessi temporanji mill-Malta Tourism Authority li ħallew stabbilimenti tal-ikel jarmaw imwejjed u siġġijiet barra minħabba r-restrizzjonijiet tal-COVID. Skont ir-Residenti Beltin Valletta, dawn il-permessi li suppost ġew terminati fis-sajf tal-2022, qatt ma ġew revokati anzi kien hemm “proliferazzjoni bla kontroll.”
Huma qalu li minbarra l-problema tal-permess li qed tħalli din l-invażjoni għaddejja, l-ebda kunsillier Belti miż-żewġ naħat qatt ma ħadem f’dan il-qasam, la għamel oġġezzjonijiet formali quddiem l-Awtorità tal-Ippjanar, la wieġbu l-inizjattivi tal-istess residenti, u lanqas xandru l-petizzjonijiet jew il-protesti tagħhom. “Dawn l-azzjonijiet imorru ferm oltre minn sempliċement ritratt fuq il-media soċjali jew xi żmien ta’ xi elezzjoni,” qal il-grupp.
Is-Sindku tal-Belt Valletta Olaf Mckay tkellem mal-gazzetta ILLUM fuq din il-kwistjoni wkoll, fejn qal li hemm bżonn ta’ pjan ta’ azzjoni sabiex il-lokalità f’ħidma mal-entitajiet ikkonċernati jinstab mudell addattat għall-ħtiġijiet residenzjali u dawn kummerċjali.
“Kif ħabbarna fil-ġimgħat li għaddew, il-Kunsill tal-Belt għaddej f’ħidma mal-uffiċċju tad-Deputat Prim Ministru sabiex bi proġett pilota jitfasslu miżuri adatti għall-Belt li jindirizzaw ukoll t-turiżmu ta’ kwalità li tattira lejha l-Belt Kapitali. Permezz ta’ dan il-proġett se nkunu nistgħu nindirizzaw sfidi bħall-iskart, l-ordni pubblika u l-immaniġġjar ta’ akkomodazzjonijiet turistiċi,” spjega McKay.
INSERT PIC: 2018 pic
INSERT CAPTION: Imwejjed fit-toroq Beltin fl-2018 (Ritratt: Facebook)
Madankollu, l-imwejjed ilhom fit-toroq Beltin qabel ma ħarġu dawn il-permessi. Dan ir-ritratt tela’ fuq Facebook fl-2018 minn individwu li kien diżappuntat bl-aġir ta’ dan l-istabbiliment li ħa triq sħiħa bi tlett imwejjed. Il-kummenti taħt dan ir-ritratt kienu tal-istess fehma, fejn kien hemm min anke qal li l-karozzi m’għandhomx jidħlu ġol-Belt ħlief għal trakkijiet neċessarji.
Ir-Residenti Beltin Valletta spjegaw li dawn l-imwejjed qed jinvadu l-ispazju pubbliku kif ukoll l-għejbien ta’ toroq pedonali għal familji, anzjani, viżitaturi, persuni b’diżabilità, vetturi tal-komunità, ta’ emereġenza, u dawk kummerċjali.
Minbarra t-toroq, dawn l-istabbilimenti ġieli jkollhom mużika qawwija bla kontroll u nuqqas ta’ konsiderazzjoni lejn il-kwalità tal-ħajja tar-residenti, li ħafna mid-drabi jkollhom isofru minn dan l-istorbju minn filgħodu. Ċerti residenti qalu li din il-mużika ġieli tkun qed tindaqq ukoll waqt il-ħinijiet tal-mistrieħ waranofsinhar.
Minbarra n-negliġenza tal-istabbilimenti, il-grupp soċjali qal li hemm “assenza totali ta’ infurzar fuq illegalitajiet dwar l-imwejjed u siġġijiet,” li skonthom tikkostitwixxi bħala serq ta’ propjetà pubblika li ilha sservi u taqdi lill-komunità Beltija.
“Ibda min-nuqqas ta’ żamma tal-wegħda ta’ dar tal-anzjani ġewwa l-Belt Valletta miż-żewġ partiti li kien hemm, kemm fit-tmun tal-pajjiż, u kemm tal-lokalità. Eżempju ċarissimu — Evans Building, li fl-2011 tpoġġa taħt wegħda ta’ riġenerazzjoni, u li fl-2024 ġie ffinalizzat. Partit beda, u ieħor kompla.”
L-għaqda Malta Hotel and Restaurant Association (MHRA) kienet diġà irrikonoxxiet din il-problema fl-2024 meta kien hemm għagħa kbira fuq il-kwistjoni. L-MHRA qalet li m’hemmx regolazzjoni fuq l-użu tal-imwejjed u s-siġġijiet fi spaziji miftuħa l-Belt.
Il-grupp soċjali qal li jista’ jintlaħaq bilanċ bejn il-kwalità tal-ħajja tar-residenti u n-negozji billi jkun hemm infurzar serju u kostanti, flimkien ma’ dawra lejn il-mudell ta’ tpoġġija raġonevoli ta’ dawn l-imwejjed, “Qatt ma kellna diffikultà b’mejda jew tnejn f’post fejn hemm spazju xieraq u fejn ma ssirx diskriminazzjoni jew periklu,” qalu r-residenti kkonċernati.
Ħlief l-infurzar, il-grupp qal li jrid ikun hemm rispett lejn ir-regoli tal-Local Plans, tal-Kummissjoni għad-Diżabilità, lejn il-PA u l-awtoritajiet ikkonċernati u b’reviżjoni u forsi revokazzjoni ta’ permessi li ngħataw b’“mod żejjed” matul il-pandemija jew dawk il-permessi li jkompli jintirtu awtomatikament.
Barra minn hekk, il-grupp qal li l-mużika għolja tista’ tiġi rregolata mir-revokazzjoni assoluta tal-L.N. 161 u 163 li jirregolaw id-daqq tal-mużika minn stabbilimenti f’diversi postijiet f’Malta, inkluż il-Belt. Il-grupp issuġġerixxa li jkun hemm użu ta’ meters obbligatorji fuq il-ħoss u soundproofing, flimkien ma’ kontrolli fissi, operatur li jkun telefonata ’l bogħod, żieda sostanzjali fil-penali b’kumpens lejn ir-resident milqut u sospensjoni temporanja tal-operat wara ksur ripetut.
Il-grupp ikkonkluda billi qal li jirċievi numru konsiderevoli ta’ lmenti relatati ma’ ostakolazzjoni tal-bankini, krejns u mogħdijiet; mużika għolja u vibrazzjonijiet sa tard billejl; nuqqas ta’ rispett lejn spazji residenzjali; nuqqas ta’ infurzar mill-entitajiet responsabbli. “L-unika soluzzjoni hi li l-lokalità ma tibqax immexxija minn partiti pro-business li storikament urew li jirrepetu l-istess żbalji u jħallu l-abbużi jiggravaw.”
Is-sindku qal li anke l-Kunsill jirċievi ħafna lmenti varji, hekk kif il-Kunsill iservi ta’ “hub amministrattiv u komunitarju” fejn kulħadd jiddiskuti u jaħdem flimkien u mbagħad il-Kunsill jiggwida ċ-ċittadin kif għandu jasal għand l-entità kkonċernata.
.png)
