L-għaqda ambjentali, ‘Friends of the Earth Malta’ ingħaqdet mal-Fondazzjoni Daphne fis-sejħa ċara tagħha biex jitneħħew il-pjanijiet tal-gvern Malti biex jiżgura fondi mill-Unjoni Ewropea għal pipeline tal-gass.
F’filmat mill-FOE u l-Fondazzjoni Daphne, iż-żewġ NGOs jgħidu li jekk jingħataw il-fondi għall-pipeline ta’ €400 miljun Melita TransGas, iwassal għal ħlas ta’ bosta miljuni għall-proġett tal-kumpanija tal-gvern li għandu x’jaqsam mal-power station tal-Electrogas, “li jippremjaw lis-sidien benefiċjarji tal-proġett korrott – inkluż Yorgen Fenech, li jinsab akkużat li kkummissjona l-qtil tal-ġurnalista Daphne Caruana Galizia.”
“Korruzzjoni, qtil, u qerda ambjentali huma kliem prinċipali assoċjati mal-power station tal-Electrogas u l-pipeline tal-Melita TransGas li qed tipproponi Malta,” qalu l-għaqdiet mhux governattivi, li qalu li l-filmat tagħhom jikxef ir-realtà inkwetanti tal-proġett Electrogas u l-pipeline propost.
Għaqdiet mhux governattivi qalu li l-korruzzjoni fil-proġett tal-Electrogas kienet parti ċentrali tal-investigazzjonijiet ta’ Daphne Caruana Galizia, li, skont is-sejbiet tal-inkjesta pubblika dwar il-qtil tagħha, possibilment motivaw il-qtil tagħha. L-Unjoni Ewropea u Malta jirriskjaw mhux biss li jippremjaw lill-allegat qattiel ta’ Daphne Caruana Galizia iżda wkoll il-qtil tagħha stess.
Il-pipeline jinsab f’tentattivi ripetuti biex jimblukkaw il-fondi tal-UE għall-proġett tal-fossil fuels.
Il-pipeline tal-gass Malti kien oriġinarjament eskluż mill-fondi ta’ ‘Connecting Europe Facility’ (CEF) kemm fl-2020 kif ukoll fl-2021. Iżda reġa’ ddaħħal f’lista ġdida fejn ġie mmarkat mill-ġdid bħala pipeline ‘hydrogen ready’, grazzi għal deroga mir-regoli oriġinali kif miftiehem minn Ministri tal-enerġija tal-UE. Minflok il-pipeline tal-gass se jinbena sabiex jittrasporta wkoll l-idroġenu, bil-Kummissjoni Ewropea taqbel li tippermetti “proġetti ta’ taħlit” matul perjodu tranżitorju li jintemm fl-2029.
Iżda l-Kunsill Ewropew iddikjara wkoll li entitajiet konnessi ma’ frodi, korruzzjoni jew imġieba marbuta ma’ organizzazzjonijiet kriminali se jkunu esklużi minn tali fondi, b’referenza għall-Electrogas bħala sid tal-impjant tal-gass ta’ Malta.
Fl-2022, il-MPE ivvotaw kontra oġġezzjoni ppreżentata mill-MEPs tal-Green Party biex jeskludu l-pipeline mill-fondi tal-UE taħt is-CEF.
Is-sitt lista PCI ta’ proġetti se tkun eliġibbli għall-fondi taħt il-programm CEF mill-2024, bil-pipeline tal-gass ta’ Malta jkollu jintegra komponent lest għall-idroġenu għall-eliġibilità.
Iż-żewġ għaqdiet mhux governattivi żiedu wkoll li l-pipeline se jorbot lil Malta għal 40 sena ta’ użu ta’ fossil fuels; “Dan il-pipeline tal-gass ‘hydrogen-ready’ se jbiegħed lil Malta mill-għanijiet tagħha ta’ enerġija sostenibbli, peress li l-produzzjoni tal-idroġenu tiddependi fuq il-fossil fuels u l-pipeline se jorbot lil Malta f’40 sena oħra ta’ dipendenza fuq il-fossil fuels.”
L-għadiet mhux governattivi appellaw lill-pubbliku biex jiffirma ittra li għandha tintbagħat lil dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet kemm f’Malta kif ukoll fl-istituzzjonijiet tal-UE, fosthom il-Prim Ministru Robert Abela, il-Ministru tal-Enerġija Miriam Dalli, u l-Ministru tal-Finanzi Clyde Caruana, kif ukoll MPE li jiffurmaw parti mill-kumitat tal-enerġija ITRE.
