Il-każ kostituzzjonali ta’ Muscat dwar l-inkjesta tal-VGH kien ‘mgħaġġel,’ qalet il-Qorti

L-għaġla li biha l-eks Prim Ministru Joseph Muscat rrikorra għal proċeduri kostituzzjonali, biex isostni ksur tad-dritt tiegħu għal smigħ ġust waqt l-inkjesta maġisterjali li għaddejja dwar il-ftehim tal-isptarijiet Vitals, poġġietu f’toqba li ħaffer huwa stess, qal il-Qorti

L-għaġla li biha l-eks Prim Ministru Joseph Muscat rrikorra għal proċeduri kostituzzjonali, biex isostni ksur tad-dritt tiegħu għal smigħ ġust waqt l-inkjesta maġisterjali li għaddejja dwar il-ftehim tal-isptarijiet Vitals, poġġietu f’toqba li ħaffer huwa stess, qal il-Qorti.

L-imħallef Doreen Clarke ippresediet l-argumenti ppreżentati miż-żewġ partiti hekk kif nhar it-Tlieta reġa’ beda l-każ ta’ Muscat kontra l-Avukat tal-Istat.

Il-qofol tal-kwistjoni jdur mal-argument ta’ Muscat li d-dispożizzjoni legali li tifforma l-bażi tat-talba għall-inkjesta tikser id-dritt tiegħu għal smigħ xieraq. Ir-rappreżentanza legali ta’ Muscat, Vince Gatt u Charlon Gouder, sostnew li l-liġi tiddistingwi b’mod inġust bejn individwi identifikati bħala suspettati fl-istadji inizjali tal-inkjesta u dawk implikati aktar tard matul il-progress tagħha, u b’hekk toħloq sitwazzjoni insostenibbli għal Muscat.

Gatt iċċara li l-kwistjoni ma kinitx tinvolvi s-segretezza professjonali, u wera dan il-punt b’xenarju ipotetiku li jinvolvi avukat li jippreżenta dokument mhux iffirmat fil-qorti. Huwa staqsa dwar il-ħtieġa tas-segretezza f’kuntest bħal dan.

L-argument ċentrali ta’ Muscat isostni li meta Repubblika fil-bidu ressqet it-talba għall-inkjesta, ismu kien nieqes mir-rikors. Gatt saħaq fuq l-importanza ta’ dan id-dettall nieqes bħala evidenza ewlenija, iżda waħda li għadha ma ġietx esebita sal-lum. L-avukat sostna li din l-oġġezzjoni kellha titqajjem qabel ma l-qorti tiddeċiedi fuq it-talba ta’ Repubblika biex taderixxi mar-regola tal-“aħjar evidenza”.

Madankollu, il-proċeduri legali ħadu żvolta anomala meta Gatt ikkonfronta lill-qorti b’dikjarazzjonijiet kontradittorji tal-imħallef li jippresiedi, fejn qal li l-imħallef kien jaf il-kontenut tal-evidenza li ried jesebixxi Muscat. Minkejja r-rikonoxximent ta’ din l-informazzjoni, Gatt esprima frustrazzjoni għall-inkapaċità tiegħu li jippreżenta l-evidenza minħabba restrizzjonijiet proċedurali.

L-avukat enfasizza l-implikazzjonijiet usa’ ta’ din is-sitwazzjoni, u indika li anke li kieku kellu jiġi ppreżentat, jintilef, u rritornat appell mill-Qorti Kostituzzjonali, l-istess kwistjoni tippersisti. Gatt ippropona riżoluzzjoni potenzjali, li ssuġġerixxi li jekk l-Avukat tal-Istat jista’ jikkonferma li l-isem ta’ Muscat fil-bidu ma kienx imsemmi fir-rikors ta’ Repubblika, jirtira l-applikazzjoni. Madankollu, din il-proposta ffaċċjat impediment legali, kif innutat mill-Avukat tal-Istat, li enfasizza l-konsegwenzi legali potenzjali li ssir tali dikjarazzjoni.

"M'hemm l-ebda sigriet"

“Mhux qed nitkellmu dwar sigrieti,” saħaq Galea. “Jekk xhud jiġi quddiem il-qorti u jesebixxi dokument, jgħid lill-qorti li dan huwa r-rikors, imma m’inix ċert mill-awtentiċità tiegħu. Kulma qed nitlob huwa kopja ta’ dak esibit, iffirmat jew le. X’inhu sigriet dwar dan?” saħaq Galea sabiex jara d-dokument esebit quddiem il-maġistrat inkwirenti.

“Peress li n-nutar [Aquilina] ma setax jawtentikah, il-pass li jmiss ikun li jistaqsi lill-avukat li ppreżentah fil-qorti. L-aspett tas-segretezza qed iservi biss biex tikkomplika l-affarijiet. M'hemm l-ebda sigriet.”

Galea sostna li l-klijent tiegħu, Muscat, kien qed jitpoġġa f’pożizzjoni impossibbli: hu kien obbligat juża l-aqwa evidenza iżda ma kienx qed jitħalla jesebixxi l-aqwa evidenza hu stess, peress li l-parti l-oħra kienet qed tirrifjuta li turiha. 

“L-unika persuna li ma tafx x’fih, għax ma tistax tesibiha u ma nistax nargumenta fuq il-bażi ta’ dokument li mhux fl-atti, huwa l-attur...Jekk ma nitħalliex nesebixxi l-aqwa evidenza, x’qed nagħmel hawn?”

L-għaġla ta’ Muscat stess ħolqot din il-problema- Avukat tal-Istat

B’reazzjoni għall-argumenti tal-attur, l-avukat tal-Avukat tal-Istat James D’Agostino sostna li l-eks Prim Ministru Joseph Muscat kien diġà ngħata d-dritt għall-iżvelar ta’ provi kontrih. D'Agostino spjega li fil-25 ta' Mejju, inħareġ digriet, li jippermetti lil Muscat jirċievi l-iżvelar ta' kull att tal-inkjesta li għaddejja fejn ismu deher qabel ix-xhieda tiegħu. Dan id-dritt ġie rikonoxxut mill-maġistrat. Madankollu, inqas minn xahar wara, Muscat ippreżenta l-każ preżenti, li wassal għal dik li D’Agostino ddeskriva bħala sitwazzjoni “kemmxejn anomala” fejn Muscat fittex li juri provi li issa ma setax jippreżenta.

D’Agostino enfasizza li l-għaġla ta’ Muscat stess biex iressaq il-każ, immedjatament wara rejd tal-pulizija f’daru, ħoloqlu problemi. Sostna li Muscat seta’ jressaq il-każ aktar tard, wara li ntemmet l-inkjesta, iżda d-deċiżjoni tiegħu li jaġixxi bil-għaġla rriżultat fil-predikazzjoni attwali.

L-avukat fakkar fil-qorti li Muscat fetaħ dan il-każ biex iġiegħel lil min kien talab l-inkjesta, jixhed. D'Agostino wissa dwar il-ksur potenzjali tas-segretezza professjonali bejn xhud u l-avukat tagħhom, u ħeġġeġ lill-qorti biex tikkunsidra l-kunfidenzjalità involuta.

Dwar il-wirja ta’ provi, D’Agostino rrimarka d-dilemma li qed jiffaċċja l-Avukat tal-Istat, hekk kif l-aqwa evidenza li pprova jesebixxi Muscat tista’ tkun koperta mis-segretezza tal-inkjesta maġisterjali. Sostna li tkun xi tkun id-deċiżjoni li tieħu l-qorti dwar il-provi, din tispiċċa fl-istess post.

D'Agostino saħaq li l-pożizzjoni attwali ta' Muscat kienet riżultat tal-għaġla tiegħu stess u staqsa l-ħtieġa ta' appell jekk ir-riżultat Kostituzzjonali kien diġà ċar. Semma wkoll il-perjodu bejn Muscat jirċievi l-iżvelar tal-provi u jressaq il-każ, enfasizza li Muscat kellu għażliet oħra, bħal li jistenna sakemm tintemm l-inkjesta u jitlob kopja mingħand l-Avukat Ġenerali.

Bħala konklużjoni, D’Agostino tenna li l-alternattivi ta’ Muscat kienu jinkludu l-użu ta’ għażliet ta’ divulgazzjoni li kien għadu ma esplorax, u staqsa l-iskop ta’ appell meta l-eżitu Kostituzzjonali deher evidenti. 

Il-każ ġie differit għal Jannar għal deċiżjoni dwar il-kwistjoni.

More in Qrati u Pulizija