Ġieli kont jien stess li gergirt għax jiġu Malta b’mod illegali. Għalhekk iddeċidjet li niltaqa’ ma’ familja mill-Eritrea li ġew Malta bid-dgħajsa fl-2002 u llum 12-il sena wara rritornaw Malta bil-passaport legali biex jirringrazzjaw lil dawk kollha li għenuhom biex irnexxielhom jirrealizzaw ħolma. Samuel mill-Eritrea u li kien jgħix l-Etjopja u Gemet mill-Etjopja li kienet tgħix l-Eritrea, kellhom jaħarbu lejn is-Sudan minħabba li t-tnejn ma kinux milqugħa f’pajjiżhom. Iltaqgħu hemm, iżżewġu u ddeċidew li jfittxu futur suret in-nies fl-Ewropa. Daħlu bħala klandestini f’Malta, wara ħafna qtiegħ il-qalb ġew milqugħa mill-Għawdxin u llum irritornaw Għawdex b’passaport Amerikan u b’żewġ ulied. Żewġ gladjaturi li riedu li jsibu għajxien u mhux eżistenza. Gladjaturi li ġġieldu kontra l-inumanità, kontra d-deżert u kontra l-qawwa tal-baħar, taqbida li mhux dawk kollha li ppruvawha rnexxielhom joħorġu ħajjin minnha.
Samuel għandu 39 sena u martu Gemet għandha 35 sena, għalkemm Samuel stess lanqas hu ċert li l-età vera tiegħu hi dik li hi għax skont hu l-ġenituri tiegħu minħabba l-gwerer infiniti ta’ pajjiżhom qas jafu eżatt meta tweldulhom it-tfal u meta rreġistrawhom. Gemet twieldet fi Frar ta’ 35 sena ilu. Sibt quddiemi koppja bi tbissima mill-isbaħ u b’ħarsa mimlija ferħ u kuntentizza ta’ nies li sabu l-ħajja mill-ġdid. Omm u missier Sina ta’ 10 snin li twieldet Għawdex u Ukabel ta’ 7 snin li twieldet Malta. Għal dawn l-aħħar sitt snin bħala familja jgħixu Ohio fejn Gemet hi infermiera kwalifikata u Samuel fetaħ negozju ta’ mekkanik tal-karrozzi għal rasu.
“Kif ħadna l-passaport Amerikan iddeċidejna li niġu Għawdex ħalli nirringrazzjaw lil min għinna, speċjalment lil Tereża li għamlet wisq għalina u kienet ma’ marti mill-bidu nett. Issa reġgħet laqgħetna f’darha għal dawn il-vaganzi li ġejna nqattgħu hawn” qalli Samuel. “Għall-ewwel safra tagħna ddeċidejna li niġu hawn fl-art li laqgħetna u l-art li wettqitilna l-ħolm tagħna. Lil Malta u Għawdex nibqa’ nħobbhom u ngħożżhom sal-mewt, tant li anke meta morna Ohio, konna lbisna flokk b‘I Love Malta’ miktub fuqu.”
Samuel u Gebet intasbu fuq pultruna u bdew jirrakkuntawli minn xiex għaddew u kemm kienet diffiċli ħajjithom. “Xbajna fil-gwerer,” qaltli Gebet, “ridna pajjiż fejn hemm il-paċi, għalhekk bil-flus li ħadem għalihom Samuel, qsamna d-deżert Sahara. Domna għaxart ijiem naqsmuh, bżajna iżda tant kellna tama għal ħajja aħjar li għelibna kull biża’.”
“Ħallasna $500 kull wieħed biex qsamna d-deżert u $1,200 kull wieħed biex qsamna mil-Libja fuq id-dgħajsa” qalli Samuel, “u dan kien fl-2002 għax minn dak iż-żmien il-prezzijiet irduppjaw.”
Jiġifieri dawk li m’għandhomx flus ma jistgħu jaħarbu qatt? “Aħna poplu magħqud u bejnietna nippruvaw niġbru biex ngħinu lil min ma jkollux” weġibni Samuel.
Bdew jirrakkuntawli minn liema trattament għaddew meta waslu l-Libja. Qaluli li hemmhekk lill-Afrikani li riedu jaqsmu kienu jitrattawhom bħall-annimali. Hemm minnhom li joħdulhom il-flus imbagħad jgħidulhom li m’hemmx dgħajsa. Qaluli li meta jitolbu xi pjaċir kulħadd jitlobhom il-flus. Semmewli wkoll kemm hemm żgħażagħ il-Libja ma jaħdmux u kollha spiċċaw vittmi tal-eroina. “Fi ftit minuti mid-dgħajsa tagħna biss qala’ kwart ta’ miljun dollaru għax konna 250 bl-$1,200 il-persuna. Qabel itellgħuna fid-dgħajsa jpoġġuna fl-għelieqi moħbija. Iżda tiskanta kif imbagħad il-pulizija jħalluna għaddejjin. Żgur li hemm organizzazzjoni sħiħa wara dan ix-xogħol!”
“Kellna wegħda li niġu lura Malta nirringrazzjaw lil kull min ħa ħsiebna”
Gemet u Samuel qaluli li huma qatt ma kienu raw baħar qabel rikbu d-dgħajsa u l-uniku ilma li kien raha Samuel kien dak tax- xmara Nil, f’Khartoum is-Sudan. “Irkibna fuq xulxin 250 persuna u fostna kien hemm 40 tifel u tifla,” qaltli Gemet, “ma’ nofsillejl bdejna nitwerwru għax il-baħar beda jsir aktar qawwi, kulħadd beda jirremetti.”
Samuel qalli li l-kaptan beda jagħmel kuntatt mal-Italja biex jagħtuhom l-għajnuna “għax anke marrilna l-GPS, iżda dawn qalulna li qegħdin fl-ibħra Maltin u għandna nitolbu lil Maltin, it-Taljani ma ridux jgħinuna. Ikuntattjajna lil Malta u dawn qalulna li ħerġin ifittxuna, iżda ntlifna fil-baħar u ma setgħux isibuna. Wara lejl, ġurnata u għaxija ta’ qtigħ il-qalb rajna ajruplan idur fuqna u ġew patrol boats li ġabruna mid-dgħajsa tagħna u ħaduna Malta.
“Kien bil-lejl u poġġewna Ħal Far. Lili u lil marti firduna fejn domna xahrejn mifrudin u ma narawx lil xulxin.” Qalli Samuel, kompliet Gemet “lil sħabna bagħtuhom lura għax il-gvern tagħna qalilhom li ma kienx hemm gwerer f’pajjiżna u l-Maltin ma kinux jafu, u min jaf x’sar minnhom. Lilna ħallewna hawn għax billi konna mħalltin mill-Eritrea u l-Etjopja ma kinux jafu fejn se jibgħatuna u għalhekk wara xahrejn tpoġġejna flimkien fil-kamp ta’ Ħal Far fejn qattajna għaxar xhur hemmhekk. Kien żmien xejn sabiħ, konna rrabjati għal Malta għax aħna konna ġejna nfittxu futur u mhux ħabs. Iżda fl-aħħar għarfuna bħala refuġjati u fraħna ħafna.”
“Però ma domniex nifirħu” qal Samuel “għax kif ħriġna barra ndunajna li ma kellniex fejn immorru u rritornajna fil-kamp minn jeddna.”
Iżda l-fortuna reġgħet tbissmitilhom meta tfaċċa quddiemhom qassis, Dun Ġorġ minn Għawdex li sema’ dak li kellhom jgħidulu u ħadhom Għawdex miegħu, “hawnhekk sibna mħabba kbira. Tawna appartament għal xahar sħiħ mingħajr ma ħallasna” qalli Samuel. Gemet bdiet taħdem fir-ristorant tar-Rexy u Samuel beda jaħdem ma’ Bugeja Fisheries. “Sadattant jien kont tqila bl-ewwel tifla u kulħadd beda jieħu ħsiebi,” qaltli Gemet, “meta ġejt biex inwelled, lestewli basket biex nieħdu l-isptar, kienu jġibuli l-ikel u jżuruni l-isptar u meta rritornajt fl-appartament sibt li naddfuli kull m’hemm u d-dar kienet mimlija ħwejjeġ għat-tarbija l-ġdida.”
Wara sentejn Għawdex, Samuel sab xogħol bħala mekkanik mal-Avis f’Malta u niżlu jgħixu f’Malta fejn kellhom it-tieni wild tagħhom. F’Awwissu tal-2008 ngħataw l-aħbar li kellhom imorru Ohio l-Istati Uniti, “ma ħadtx pjaċir għax Malta kont inħobbha wisq. Il-Maltin fetħulna l-bibien ta’ djarhom. Iżda kellna mmorru. Meta l-Amerikani rawna bil-flokk ta’ I love Malta’, staqsewna, ‘what is Malta?’ u jien weġibthom ‘it is the most peaceful country in the world.’
Sadattant Gemet studjat għal infermiera u Samuel irnexxielu anke jiftaħ negozju għalih bħala mekkanik. “Fl-aħħar irrealizzajna l-ħolm tagħna” qalli Samuel, “iżda kellna wegħda li kif nieħdu l-passaport Amerikan niġu Malta ngħidu grazzi lil poplu ta’ qalb tajba. Ġejna Għajnsielem fejn in-nies ta’ hawn inqisuhom bħala t-tieni familja tagħna. Sadattant meta smajna u qrajna dil-ġimgħa li wħud mill-Afrikani spiċċaw mejta fuq id-dgħajjes, irrealizzajna kemm konna fortunati. Nemmen li t-tama salvatna, it-tama żammitna nissieltu mal-ħajja sa ma ħriġna minn fuq.”
Qabel tlaqt tlabthom jgħiduli x’inhi l-vera xewqa tagħhom, “li kieku qatt ma kellna biex naħarbu minn pajjiżna. Nixtiequ li jkollna l-paċi f’pajjiżna u nkunu nistgħu ngħixu komdi hemm,” qaluli t-tnejn li huma. “Iżda diffiċli” qaltli Gemet, “għax hemm wisq tribujiet fl-Afrika li ma jaqblux ma’ xulxin. Immaġina fl-Eritrea biss għandna 81 lingwa meta aħna għandna biss popolazzjoni ta’ erba’ miljuni.”
Minn Għawdex din il-familja se tmur l-Iżvezja fejn se jiltaqgħu ma’ ħu Gemet li wkoll ħarab mill-Eritrea u sab futur fl-Iżvezja u wara jkomplu l-ħajja flimkien maż-żewġ uliedhom li llum jitkellmu b’aċċent Amerikan perfett f’Ohio.
Storja kbira ta’ tama ta’ familja Afrikana li ssieltet kontra l-mewt sa ma kisbet… il-ħolma li twettqet.
