Il-Coronavirus | In-numri, il-fatti, il-miżuri u l-appelli

Il-Coronavirus u l-aħħar żviluppi dwaru kienu fuq fomm kulħadd matul din il-ġimgħa. Kuljum ħarġu każijiet ġodda, tħabbru miżuri, ittieħdu deċiżjonijiet saru appelli u tħassru wkoll diversi attivitajiet.

F’dawn iż-żewġ paġni, il-gazzetta ILLUM se tkun qed tiġbor l-aħħar numri dwar il-Coronavirus madwar id-dinja iżda se tispjega wkoll, f’punti, il-miżuri u l-appelli li saru mill-Gvern, fuq parir tal-Awtoritajiet tas-Saħħa matul din il-ġimgħa.

Kulħadd irid jagħmel il-parti tiegħu u kull sagrifiċċju bħalissa huwa importanti għall-bqija tal-komunitajiet li fihom ngħixu. Għalhekk tajjeb li wieħed ikun mgħarraf bil-miżuri u l-appelli li saru biex isegwihom u jirrispettahom.

Qatt mhu biżżejjed li nieħdu prekawzjoni u għalhekk l-ILLUM se terġa’ tfakkar ukoll f’affarijiet żgħar li kull wieħed u waħda minna nistgħu nagħmlu biex nevitaw it-tixrid tal-virus.

In-numri madwar id-dinja:

KAŻI KKONFERMATI: 148,595

KAŻI ATTIVI: 69,342

• Sintomi ħfief: 63,668
• Każi serji/kritiċi: 5,674 

KAŻI MAGĦLUQA: 79,253

• Fejqan: 73,706
• Imwiet: 5,547

PAJJIŻI/TERRITORJI AFFETTWATI: 129

L-AKTAR 10 PAJJIŻI MILQUTA

IĊ-ĊINA

• Każi: 80,824
• Imwiet: 3,189
• Fejqan: 65,596

L-ITALJA

• Każi: 17,660
• Imwiet: 1,266
• Fejqan: 1,439

L-IRAN

• Każi: 12,729
• Imwiet: 611
• Fejqan: 4,339

IL-KOREA T’ISFEL

• Każi: 8,086
• Imwiet: 72
• Fejqan: 714

SPANJA

• Każi: 5,753
• Imwiet: 136
• Fejqan: 517

IL-ĠERMANJA

• Każi: 2,758
• Imwiet: 8
• Fejqan: 46

FRANZA

• Każi: 3,611
• Imwiet: 79
• Fejqan: 12

L-ISTATI UNITI

• Każi: 2,329
• Imwiet: 50
• Fejqan: 41

L-IŻVIZZERA

• Każi: 1,357
• Imwiet: 13
• Fejqan: 4

IN-NORVEĠJA

• Każi: 1,030
• Imwiet: 1
• Fejqan: 1

Miżuri mħabbra fuq parir tal-Awtoritajiet tas-Saħħa

• Edukazzjoni u Tagħlim
  • Jingħalqu sal-Ġimgħa (jew aktar) l-iskejjel primarji, sekondarji, post-sekondarji u l-universitajiet
  • Jingħalqu ċ-ċentri kollha taċ-Childcare
  • Eżamijiet orali tal-MATSEC mhus se jsiru; Mhux se jkunu mnaqqsa mill-marka finali
  • Sospiżi wkoll l-eżamijiet kollha tas-sewqan sal-Ġimgħa
• Kwarantina obbligatorja
  • Kwarantina obbligatorja għal kull min jidħol fil-pajjiż ġej minn fejn ġej
  • Kwarantina obbligatorja estiża wkoll għall-qraba li jgħixu mal-persuni li rritornaw mill-pajjiżi msemmija
  • Turisti li waslu minn dawn l-istess pajjiżi għandhom jagħmlu l-kwarantina obbligatorja fil-lukanda
  • Spot checks u multa ta’ €1,000 għal kull min jinqabad jikser il-kwarantina obbligatorja
  • Barranin li jgħixu u għandhom permess biex jaħdmu f’Malta, jekk jiksru l-kwarantina obbligatorja, se jeħlu l-multa, ikollhom il-permess tax-xogħol revokat u jiġu ddeportati lura mill-pajjiż
• Vjaġġar
  • Jitwaqqfu t-titjiriet minn u lejn l-Italja, il-Ġermanja, Franza, Spanja u l-Iżvizzera
  • L-ivjaġġar bl-ajru u l-baħar jibqa’ jsir biss għall-merkanzija, il-mediċina u prodotti tal-ikel
  • Se jsiru t-testijiet fuq ix-xufiera li jwasslu l-merkanzija u l-prodotti minn barra minn Malta
  • In-numru ta’ persuni li jkunu f’dawn it-trakkijiet tal-merkanzija se jkun limitat għall-massimu ta’ żewġ persuni
• Attivitajiet tal-massa u postijiet fil-miftuħ
  • Ma hemmx massimu jew minimu. L-attivitajiet kollha tal-massa ma jsirux inkluż dawk tal-futbol
  • Is-swieq fil-miftuħ ma jsirux
• Anzjani
  • L-anzjani fuq il-lista tal-POYC se jingħataw stokk ta’ xahrejn mediċina li huma eliġibbli għaliha
  • Iż-żjajar fid-djar tal-anzjani jkunu sospiżi sakemm jingħata avviż ieħor
  • Jingħalqu ċ-ċenti ta’ matul il-jum kollha
• Spiżeriji
  • Ma jidħlux aktar minn żewġ persuni fl-istess ħin
  • Il-klijenti u l-pazjenti joqogħdu metru ’l bogħod mill-bank tal-ispiżeriji sakemm jinqdew
  • Sospiża l-iskema ta’ tqassim ta’ mediċini fid-djar
• Mater Dei
  • Viżitatur wieħed ħdejn kull pazjent
  • Ħinijiet iqsar għall-viżitaturi: mill-11:30 sa 12:00 u mill-17:00 sas-18:00
• Ħabs
  • Sal-Ħamis: mhux se jsiru żjarat mill-qraba
  • Evitati movimenti mhux meħtieħa jew urġenti minn u lejn il-ħabs
• Qoprti
  • Ix-xogħol fil-Qorti se jieqaf
  • Ikomplu biss każi urġenti jew każi li l-Qorti tħoss li huwa fl-interess pubbliku li jkomplu
  • Tribunali lokali jinsabu magħluqa
• Ekonomija
  • Jitwaqqaf kumitat tekniku biex jistudja u jilqa’ għall-impatt ekonomiku li din l-imxija tal-Covid-19 se jkollha globalment u għalhekk fuq Malta wkoll
• Knisja
  • Il-quddies kollha fil-knejjes qed ikun sospiż sakemm jingħata avviż ieħor mill-Kurja
  • Funerali: isir ir-rit tat-tberik tal-fdalijiet fiċ-ċimiterju fil-preżenza tal-qraba l-aktar stretti. Is-saċerdot, fil-privat, joffru quddies b’suffraġju għal ruħ il-mejjet
  • Se tixxandar quddiesa kuljum fuq TVM2, fost oħrajn, fid-9:30am u r-rużarju fil-5:30pm.
  • Is-Sibt u l-Ħadd il-quddies se tixxandar mis-Santwarju ta’ Pinu u minn knejjes oħra 
  • Il-Kurja, inkluż l-Uffiċċju taż-Żwiġijiet, l-uffiċċju ċentrali tal-Caritas u t-Tribunali Ekkleżjastiċi jingħalqu
• Trasport Pubbliku
  • Min jixtri biljetti tal-linja mingħand ix-xufiera jrid ikollu flus eżatt
  • Ix-xufiera mhux se jkunu qed jagħtu bqija
  • Fuq il-karozzi tal-linja mhux se jitħallew persuni bilwieqfa
  • L-arja kkundizzjonata tinżamm mitfija u jinfetħu t-twieqi
  • Matul il-lejl il-vetturi kollha qed jitnaddfu b’kimika apposta

Appelli mill-Gvern mill-Awtoritajiet tas-Saħħa

• Jekk mhux neċċessità, evita li toħroġ mid-dar
• Teleworking: jekk possibbli, aħdem mid-dar.
• Anzjani: l-anzjani huma l-aktar vulnerabbli; toħroġx bla neċessità
• Tfal: it-tfal ma għandhomx iżuru lill-anzjani, la dawk li jgħixu fir-residenzi tagħhom u lanqas dawk fid-djar tal-anzjani
• Safar: jekk mhux neċessarju evita li s-siefer lejn il-pajjiżi milquta mill-c oronavirus 
• Trasport Pubbliku: Tivvjaġġax bil-karozza tal-linja jekk ma tiflaħx
• Tiġijiet: It-tiġijiet huma meqjusa attivitajiet tal-massa. Jekk possibbli, ipposponi

Helplines

• 111: Ċempel BISS biex tistaqsi dwar xi sintomi li qed tħoss. Qabel żur is-sit covid19.gov.mt
• 21324086: Għal aktar informazzjoni dwar il-Coronavirus
• 21411411: Għal dawk li jinsabu fi kwarantina obbligatorja u għandhom bżonn xi ħtiġijiet
• 2598000: Għal assistenza relatata mal-qasam tal-edukazzjoni
• 79241281: Għal dawk li jkollhom mistoqsijiet urġenti relatati mal-ħidma tal-Arċidjoċesi
• 2294 4504 / 2294 4511: Biex tirrapporta lil xi ħadd li kiser il-kwarantina mandatorja. Tista' tibgħat email ukoll fuq: [email protected].

Uħud mill-attivitajiet li tħassru jew ġew posposti kawża tal-Covid-19

• L-attivitajiet kollha marbuta ma’ Jum San Patrizju kemm f’San Ġiljan u lil hinn
• Il-festa ta’ San Ġużepp fir-Rabat tal-Imdina
• Il-festa ta’ San Ġużepp fis-Santwarju Bażilika tal-Karmnu l-Belt
• Purċissjoni bil-vara ta’ San Ġużepp fl-Imsida fl-okkażjoni tal-150 anniversarju mill-Patroċinju ta’ San Ġużepp
• Pellegrinaġġ bil-vara ta’ San Ġużepp fil-Kalkara fl-okkazjoni tal-150 anniversarju mill-Patroċinju ta’ San Ġużepp
• Il-pellegrinaġġ stazzjonali u nazzjonali bix-xbieha tar-Redentur tal-Isla
• L-attivitajiet marbuta ma’ Jum il-Belt Valletta li kellhom isiru bejn is-27 u t-28 ta’ Marzu
• Pospost il-Festival Internazzjonali tan-Nar li kellu jsir fl-aħħar ġimgħa ta’ April
• Danusan: ix-xows posposti kollha għal Mejju
• Futbol: il-logħob kollu, anke tal-futsal, fil-kategoriji kollha, se jintlagħab fil-magħluq
• Ir-regatta Nazzjonali ta’ Jum il-Ħelsien
• Il- musical Sister Act li kellu jittella’ fit-Teatru Astra fir-Rabat, Għawdex
• L-14 il-edizzjoni tal-Festival tal-Mużika: Gaulitana
• Diversi pageants tal-Ġimgħa l-Kbira
• Diversi attivitajiet oħra privati, ikliet, attivitajiet politiċi, soċjali u reliġjużi

Ħarsa lejn il-każi f’Malta

• L-EWWEL GRUPP: Tifla ta’ 12-il sena u l-ġenituri tagħha
  • Waslu minn Ruma nhar it-Tlieta 2 ta’ Marzu
  • Barranin li jgħixu u jaħdmu Malta
  • Kienu ġejjin minn vaganza fi Trentino
  • Il-familja għamlet il-kwarantina fid-dar tagħha skont il-pariri
  • It-tifla ħarġulha s-sintomi meta kienet Malta
  • La t-tifla u lanqas oħtha ma marru skola minn meta ġew Malta
  • Il-ġenituri ma marrux ix-xogħol
  • Jimportaw il-virus minn barra minn Malta
• IT-TIENI GRUPP: Raġel u t-tifla tiegħu ta’ 16-il sena
  • Waslu minn Alto Adiga, via Treviso, fis-27 ta’ Frar.
  • Ir-raġel, is-sieħba u l-bint bdew il-kwarantina wara jumejn
  • F’dawk il-jumejn la r-raġel u lanqas bintu ma kellhom sintomi
  • L-ewwel sintomi dehru fuq ir-raġel fil-5 ta’ Marzu
  • Minn meta kellu s-sintomi hu u s-sieħba ma marrux ix-xogħol u bintu ma marritx skola
  • Meta kienu d-dar, il-pazjenti kellhom kuntatt ma’ żewġ persuni oħra li tpoġġew fi kwarantina
  • It-tifla tirriżulta pożittiv għall-Coronavirus ftit sigħat wara missierha
  • Jimportaw il-virus minn barra minn Malta
• IT-TIELET GRUPP: Tabib u qariba tiegħu li siefret miegħu
  • L-ewwel żewġ Maltin milquta mill-Coronavirus
  • Waslu lura Malta minn btala fid-Dolomiti fit-8 ta’ Marzu
  • Ir-raġel, tabib li jaħdem Mater Dei, segwa minnufih il-kwarantina
  • Fl-10 ta’ Marzu ħarġulu s-sintomi u rriżulta pożittiv għall-Covid-19
  • Is-sintomi ħarġu fi żmien l-inkubazzjoni tal-virus u għalhekk l-ebda riskju seta’ ħa l-virus minn Malta
  • It-tabib ma daħalx għax-xogħol
  • Il-familja kollha tiegħu segwew ukoll il-pariri u għamlu l-kwarantina volontarja
  • Qariba tat-tabib, li għandha 53 sena, irriżultat ukoll fil-pożittiv
  • Anke din kienet segwiet il-pariri u baqgħet fi kwarantina
  • Jimportaw il-virus minn barra minn Malta
• Żagħżugħ ta’ 29 sena
  • Barrani li jgħix u jaħdem Malta
  • Wasal mill-Belġju fit-8 ta’ Marzu
  • L-għada jkollu l-ewwel sintomi
  • Jinjora l-pariri u xorta waħda jmur ix-xogħol
  • Jirriżulta pożittiv għall-Covid-19 nhar il-Ħamis li għadda
  • L-awtoritajiet jassessjaw minn kellu kuntatt miegħu fuq ix-xogħol biex jitpoġġew fi kwarantina
  • Ittieħdu miżuri ta’ prekawzjoni u ġew ikkuntattjati passiġġiera li kienu bilqiegħda viċin tiegħu fuq l-ajruplan
  • Jimporta l-virus minn barra minn Malta
• Żagħżugħa ta’ 26 sena
  • Barranija li tgħix u taħdem Malta
  • Irritornat Malta minn Amsterdam fl-10 ta’ Marzu
  • Is-sintomi ħarġulha meta kienet għadha msiefra
  • Għalhekk sar kuntatt mal-passiġġieri li kienu bilqiegħda sa żewġ fillieri quddiemha, żewġ fillieri warajha u anke fl-istess filliera magħha
  • Sar kuntatt ma’ tliet persuni oħra li t-tfajla taqsam l-appartament magħhom
  • Timporta l-virus minn barra minn Malta
• Malti ta’ 54 sena
  • Mar Munich fis-6 ta' Marzu u ġie lura l-għada
  • Fil-11 ta' Marzu kellu l-ewwel sintomi
  • Kundizzjoni ta' saħħa tajba
  • Għandu familja ta' tlieta. Jinsabu fi kwarantina
  • Jaħdem għal rasu. Mar ix-xogħol meta kellu ftit sintomi iżda l-kuntatt man-nies "ma kienx sinifikanti"
• Taljan ta’ 40 sena
  • Jgħix u jaħdem Malta
  • Fid-29 ta' Frar mar pariġi u rritorna fis-6 ta' Marzu
  • L-ewwel sintomi ħarġu fl-10 ta' Marzu u għamel kuntatt mad-Direttorat fit-12 ta' Marzu
  • Jaħdem online u ma jkollux kuntatti ma' impjegati oħrajn
  • Kellu kuntatt ma' żewġ persuni oħra. Jinsabu fi kwarantina.
• Maltija ta’ 30 sena
  • Taħdem fis-settur tas-saħħa
  • Marret Brussell fil-5 ta' Marzu u rritornat fid-9 ta' Marzu
  • Fil-11 ta' Marzu kellu sogħla u ftit deni. Fit-12 ta' Marzu għamlet kuntatt mal-awtoritajiet
  • Il-familja tagħha fi kwarantina
  • Attendiet xi attivitajiet soċjali u qed isir l-assessjar dwar il-kuntatt
  • Marret l-aħħar għax-xogħol ġurnata qabel kellha s-sintomi u għalhekk ir-riskju ta' tixrid huma minimu
  • Ittieħdu miżuri ta' prekawzjoni u pazjenti li kienu f'kuntatt magħha se jitpoġġew fi kwarantina
• Tfajla ta’ 19-il sena
  • Studenta Maltija
  • Marret Brussell mill-4 sat-8 ta’ Marzu
  • 11 ta’ Marzu bdew is-sintomi
  • Marret lecture waħda waqt li kellha s-sintomi. Qed isir l-assessjar mal-istudenti
  • Il-familja tagħha ma għandha l-ebda sintomi u tinsab fi kwarantina
• Russu li jgħix Malta
  • Kien ilu ftit ir-Russja u ġie lura fl-4 ta’ Marzu
  • 11 ta’ Marzu kellu wġigħ fil-muskoli u deni
  • Persuna tgħix miegħu u jinsab f’kumpanija privata.
  • Dan jaħdem f’kumpanija privata. Qed isir kuntatt mal-kumpanija
• Malti ta’ 33 sena
  • Mar Dublin fl-Irlanda bejn is-7 ta’ Marzu u l-10 ta’ Marzu
  • Beda bis-sintomi fid-9 ta’ Marzu. Kien bis-sintomi meta kienu għadu hemm
  • Mitkellma l-passiġġieri li kienu bilqiegħda viċin tiegħu; dawn jintalbu jagħmlu kwarantina
• Każ ieħor ta’ Malti 
  • Mar Barċellona fis-6 ta’ Marzu u wasal lura fid-9 ta’ Marzu
  • Sema mill-istruzzjonijiet u għalhekk mill-11 ta’ Marzu baqa’ fi kwarantina obbligatorja
  • Is-sintomi ħarġulu fit-13 ta’ Marzu
• Koppja li jgħixu flimkien
  • Persuna minn Ħong Kong u persuna mill-Italja
  • Marru Madrid mis-7 sal-10 ta’ Marzu
  • Fil-11 ta’ Marzu kellhom is-sintomi
  • Jaħdmu ma’ kumpanija privata. Għadu qed isir l-assessjar
• L-ewwel każ: Tabib Malti
  • Tabib ta' 23 sena. Dan mar Dublin l-Irlanda
  • Siefer fit-3 ta' Marzu u wasal lura fl-10 ta' Marzu
  • Fl-14 ta' Marzu kellu l-ewwel sintomi: uġigħ mal-ġisem, uġigħ ta' rasu anke sogħla.
  • Mill-ewwel għamel kwarantina meta ħass is-sintomi. Jiġifieri ma marx xogħol meta kellu s-sintomi.
  • Il-familja tiegħu wkoll tinsab fi kwarantina.
  • Miegħu kien hemm tliet persuni u wkoll jinsabu fi kwarantina
  • Sitt kollegi tiegħu tax-xogħol ukoll tpoġġew fi kwarantina mandatorja anke jekk ma marx ix-xogħol bis-sintomi
• Student Malti ta' 20 sena
  • Siefer ukoll Dublin kważi fl-istess ġranet tal-ewwel pazjent.
  • Telaq minn Malta fil-5 ta' Marzu u rritorna lura fuq l-istess titjira mat-tabib li wkoll irriżulta fil-pożittiv.
  • Beda bis-sintomi fil-11 ta' Marzu: Sogħla u deni.
  • Mar lecture l-Università għal ftit ħin.
  • Għaddej l-assessjar biex ikun magħruf jekk kellux kuntatt ma' studenti oħra biex jekk dawn ikollhom is-sintomi jitkellmu mill-ewwel u jekk hemm bżonn minn issa jitpoġġew fi kwartantina obbligatorja.
• Raġel ta' 21 sena mill-Portugall
  • Ma jgħix Malta iżda ġie biex jaħdem
  • Kien Spanja meta ġie Malta fl-10 ta' Marzu.
  • Fit-13 ta' Marzu beda bis-sintomi: Sogħla u qtugħ ta' nifs
  • Hu u t-tfajla tiegħu għamlu kwarantina mill-ewwel
  • It-tfajla tiegħu kellha xi sintomi iżda rriżultat fin-negattiv. 

Ikkonfermat li tnejn mill-pazjenti li rriżultat pożittiv għall-Coronavirus issa fiequ u qed jinżammu fi kwarantina obbligatorja